O rześkim poranku…

W chłodny, mglisty poranek, na rozległych polach otulonych delikatnym światłem świtu, majaczą sylwetki samurajów z Tokugawą Ieyasu na czele. Dumny i skupiony, w pełnym stroju myśliwskim, wielki Ieyasu siedzi na wierzchowcu, trzymając na ramieniu dostojnego sokoła. Ostre, czujne oczy ptaka obserwują przestrzeń przed nimi, jakby przewidując każdy ruch ukrytej w oddali zwierzyny. To takagari – japońska sztuka polowania z drapieżnym ptakiem, która od wieków była nie tylko rozrywką, ale i symbolem bliskiej relacji wojownika z naturą. Z różnych źródeł, takich jak „Tokugawa Jikki” (徳川実紀), wiemy, że dla wielkiego zjednoczyciela Japonii i pierwszego shoguna ery Edo, Ieyasu Tokugawy, relacja z sokołem miała głębokie znaczenie. Dla wielkiego Ody Nobunagi zaś, takagiri było najważniejszym przygotowaniem w myśleniu taktycznym.

Każdy element rytuału polowania ma tutaj swoje miejsce i znaczenie. Tokugawa delikatnym ruchem sygnalizuje sokołowi, by przygotował się do akcji – jego gesty są spokojne, niemal ceremonialne, odzwierciedlają długą tradycję takagari, przekazywaną z pokolenia na pokolenie przez mistrzów tej sztuki. Sokół spoczywa na rękawicy yukitsubo (雪壷)Tokugawy, delikatnie przypięty do skórzanych rzemieni, zwanych hirao (平尾), czekając na komendę. W chwili, gdy Tokugawa odpina hirao, sokół wzlatuje, stając się żywą strzałą – przecina powietrze jak cień, szybując w stronę nieświadomej zdobyczy.

Takie polowanie było czymś więcej niż zdobywaniem pożywienia; stanowiło demonstrację mocy, statusu i zdolności wojowników – rytuał dostojny i pełen kunsztu, dostępny jedynie najpotężniejszym rodom samurajskim. Dobrze wyszkolony sokół mógł być wart nawet kilkadziesiąt koku ryżu (石 – 1 koku to tyle ryżu, by wyżywić jedną osobą przez jeden rok) lub wartości średniej wielkości wioski wraz z polami, dobytkiem i ludźmi.

Takagari w pełni odzwierciedlało filozofię wojownika – połączenie siły i dzikiej elegancji natury. Relacja z sokołem miała wymiar duchowy, hartowała ducha, uczyła taktyki. Zbliżała do natury i pozwalała odczuwać potęgę przyrody. Dla Tokugawy i Nobunagi sokół nie był jedynie narzędziem, ale towarzyszem – istotą, z którą łączyła ich głęboka nić porozumienia, wykraczająca poza granice między światem ludzkim a zwierzęcym.

W dzisiejszym artykule zagłębimy się w fascynujący świat takagari – poznamy tajniki treningu, życie sokolników oraz unikalny status tej tradycji w japońskiej kulturze, która przetrwała wieki jako symbol harmonii człowieka z naturą i sztuki panowania nad jej dzikim pięknem.

Nazewnictwo

Słowo „takagari” (鷹狩) składa się z dwóch znaków kanji: 鷹 („taka”) oznaczającego „sokół” czy szerzek „ptak drapieżny” oraz 狩 („kari”/ „gari”) oznaczającego „polowanie”. W japońskim sokolnictwie, takagari było zarezerwowane dla wyższych klas, jak arystokracja i samurajowie, i miało głęboki wymiar symboliczny, związany z siłą, precyzją i harmonią z naturą.

W kontekście praktyki sokolnictwa istnieje wiele terminów, które określają wyposażenie i techniki. Jednym z kluczowych elementów są hirao (平尾) – skórzane paski lub rzemienie przymocowane do nóg sokoła, umożliwiające przytrzymywanie ptaka na rękawicy, aż do momentu wypuszczenia na polowanie. Samą rękawicę sokolnika określano jako yukitsubo (雪壷) - chroniła dłoń i ramię przed ostrymi pazurami ptaka.

Polowania odbywały się na specjalnie wyznaczonych terenach zwanych takaba (鷹場), które były rezerwowane wyłącznie dla polowań i regulowane przez prawo. Tokugawa Ieyasu, wielki entuzjasta takagari, ustanowił szczegółowe przepisy dotyczące tego, kto mógł korzystać z tych terenów, zastrzegając je dla wybranych samurajów i daimyō.

Wiedza o takagari była przekazywana w formie pisanej już od VIII wieku. Jednym z pierwszych podręczników była księga „Shinshū Yōkyō” (新修養教), powstała w 818 roku na podstawie chińskich tekstów, która adaptowała kontynentalne techniki polowania do japońskich realiów. Tekst ten stał się fundamentem dla kolejnych pokoleń japońskich sokolników, a różne szkoły takagari, jak Suwa-ryū, wzbogacały tradycję o nowe techniki i rytuały, czerpiąc inspirację z tych starożytnych pism.

Historia japońskiego sokolnictwa takagari

Pierwsze wzmianki o sztuce polowania z ptakami drapieżnymi w Japonii, czyli o takagari (鷹狩), sięgają IV wieku, kiedy to, według zapisków w „Nihon Shoki” (日本書紀), miała zostać ona sprowadzona z kontynentu azjatyckiego, konkretnie z Baekje (starożytnego królestwa na terenie dzisiejszej Korei) za czasów cesarza Nintoku. Był to czas, gdy japońska arystokracja ceniła chińską kulturę ponad wszystko. Z Chin przejęto wiele koncepcji, idei, technik, w tym także tradycje związane z polowaniem. Takagari od samego początku było praktykowane przez wyższe sfery – cesarzy, dworzan oraz wpływowych lordów, a techniki te zapisywano w tekstach, jak „Shinshū Yōkyō” (新修養教), spisanym w 818 roku na podstawie chińskich podręczników, które dopasowano do specyficznych warunków japońskiego środowiska i stylu życia.

W okresie Heian (794–1185) takagari stało się częścią ceremonii i kultury dworskiej, przejawiając się w wielu literackich opisach życia dworskiego. Na przykład w „Genji Monogatari” (源氏物語) autorstwa Murasaki Shikibu (więcej o niej znajdziesz tu: Murasaki Shikibu) znajdujemy wiele odniesień do polowań z sokołami, które były formą rozrywki dla arystokracji. Takagari nie było jednak tylko sportem – stanowiło także duchowe doświadczenie i wyraz harmonii człowieka z naturą. Dworzanin i uczony Fujiwara no Teika wspominał w swoich zapiskach o ciszy i skupieniu niezbędnym podczas polowań z sokołami na równinach w okolicach Kyoto. W tamtym czasie wybitni sokolnicy zaczęli przekazywać swoje umiejętności i tradycje młodszym pokoleniom, tworząc w ten sposób fundamenty dla przyszłych szkół takagari, które miały się rozwinąć w kolejnych epokach.

Kiedy nadszedł okres Kamakury (1185–1333), takagari przeszło z rąk arystokracji w ręce nowo kształtującej się klasy samurajów. Sokolnictwo stało się bardziej dostępne dla wojowników, a jego praktykowanie wzmacniało wizerunek samurajów jako tych, którzy nie tylko walczą na polu bitwy, ale i utrzymują głęboką więź z naturą. To wtedy powstały pierwsze specjalistyczne szkoły takagari, jak Jimyōin-ryū oraz Saionji-ryū, które opracowywały unikalne techniki i ceremonie związane z polowaniem. Dzięki samurajom takagari nabrało jeszcze bardziej formalnego i prestiżowego charakteru.

Największe zmiany w sztuce takagari nadeszły jednak w okresie Edo (1603–1868) za sprawą Tokugawy Ieyasu, który przekształcił takagari w sport ściśle związany z klasą samurajską. Ieyasu, wielki entuzjasta polowań, uczynił z takagari symbol władzy i prestiżu, rezerwując dostęp do tej sztuki tylko dla wyższych rangą samurajów i daimyō. Ustanowił szczegółowe przepisy, ograniczając polowania do specjalnie wyznaczonych terenów, zwanych takaba, które były niedostępne dla zwykłych mieszkańców. W wielu przypadkach takaba znajdowały się na ziemiach chłopskich, co wymagało, aby lokalni rolnicy współpracowali i uczestniczyli w organizacji wielodniowych polowań, co podkreślało status lorda i dawało poczucie kontroli nad ziemiami, natomiast zdecydowanie komplikowało już i tak niełatwą sytuację najbiedniejszej i najliczniejszej warstwy społecznej – chłopów.

Tokugawa Ieyasu nie tylko zorganizował takagari na nowo, ale też uczynił sokoły symbolem swojej władzy. Wiele historycznych zapisków, takich jak „Tokugawa Jikki” (徳川実紀), wspomina jego miłość do sokolnictwa i sposób, w jaki wykorzystywał takagari do umacniania swojej pozycji jako shōguna, wprowadzając systematyczne polowania jako rozrywkę i trening samurajów w czasie pokoju. Po śmierci Ieyasu jego fascynacja takagari stała się dziedzictwem, a w jego mauzoleum w Nikkō Toshō-gū znajdziemy wizerunki sokołów – symboli ochrony i mocy.

Po upadku szogunatu w 1868 roku i nadejściu okresu Meiji takagari straciło na znaczeniu, a monopol samurajów na sokolnictwo przestał mieć rację bytu. Część technik i tradycji zaginęła, ale niektóre szkoły, jak Suwa-ryū, przetrwały dzięki przedsiębiorczym sokolnikom, którzy zdołali przekazać wiedzę kolejnym pokoleniom. Współczesne takagari to nie tylko ceremonialne pokazy i warsztaty dla pasjonatów, ale też kontynuacja dawnych rytuałów, które łączą człowieka z naturą i pozwalają zachować żywe dziedzictwo Japonii.

Relacja samuraj – sokół

Relacja pomiędzy samurajem a sokołem wykraczała daleko poza zwykłą zależność między człowiekiem a zwierzęciem. Była to relacja, która sięgała głęboko w filozofię życia, w której sokół stał się lustrem duszy samuraja. Samuraj, podobnie jak sokół, musiał być bezwzględny, precyzyjny, a jednocześnie posiadać całkowitą kontrolę nad swoimi instynktami. Tak jak sokół czeka na odpowiedni moment, by wzbijać się w powietrze i błyskawicznie uderzyć, samuraj wyćwiczył sztukę opanowania – wiedział, że siła pochodzi nie tylko z walki, ale i z cierpliwości. Sokół był zatem uosobieniem tej równowagi – w idealnej harmonii łączył zmysł łowcy i wyczucie chwili, której wartość samuraj poznawał na drodze nieustającej praktyki.

Trening sokoła, tak jak trening samuraja, wymagał lat dyscypliny i pełnej uwagi. Szkolenie takagiri to proces, w którym młody sokół, nieokiełznany w swej dzikiej naturze, stopniowo uczył się wracać do swojego pana i uczyć znaczenia jego różnych gestów. Samuraj nie mógł po prostu ujarzmić ptaka, musiał stopniowo zdobywać jego zaufanie i szacunek, pozwalając mu jednocześnie na zachowanie naturalnej dzikości. Każdy ruch ręki, każda decyzja, czy milczenie podczas polowania stawały się formą niewerbalnego dialogu – w ciszy i bez słów, lecz głębokiego. Tak jak samuraj, sokół był istotą pełną paradoksu: dziki, lecz lojalny; samodzielny, lecz oddany.

Sokół symbolizował esencję wojownika nie tylko przez swoje cechy fizyczne, ale przede wszystkim przez swoje działanie w pełnej harmonii z naturą. Ptak ten nie dążył do walki dla samej walki – uderzał tylko wtedy, gdy był gotów i gdy moment był odpowiedni. Dla samuraja takagari było nie tylko formą polowania, ale także filozoficzną lekcją – przypomnieniem, że prawdziwa siła tkwi w odpowiednim wyczuciu chwili, w byciu gotowym, ale niekiedy też w umiejętności powstrzymania się od ataku. Dzięki takiej relacji samuraj mógł dostrzec, że chwała wojownika nie zawsze leży w widowiskowych zwycięstwach, ale w precyzji działania, która jest świadectwem harmonii umysłu i ciała.

W okresie Edo, gdy kodeks Bushidō zyskał swoją nazwę, relacja między samurajem a sokołem doskonale wpisywała się w zasady, które samurajowie zaczęli formalizować. Sokoły uczyły ich zasad, które miały kluczowe znaczenie w tym kodeksie: mądrości wynikającej z cierpliwości, nieustępliwości połączonej z opanowaniem oraz szacunku do życia, który nakazywał atak tylko w sytuacji koniecznej i uzasadnionej. Sokół był istotą niezależną, lecz lojalną – tak jak samuraj, który wierność postrzegał jako cnotę, ale cenił także wolność ducha i wewnętrzną niezależność.

Kim byli sokolnicy?

W średniowiecznej Japonii sokolnictwo było czymś znacznie więcej niż tylko polowaniem. Była to sztuka wymagająca mistrzostwa i oddania, a sokolnicy, czyli takajō (鷹匠), byli wysoce cenionymi specjalistami, nie tylko w sferach cesarskich, lecz także na dworach samurajskich, gdzie pełnili niezwykle ważną rolę. Przynależąc do elitarnych grup, często służyli pod patronatem arystokratów lub daimyō, którzy doceniali ich umiejętności w prowadzeniu polowań i dbaniu o sokoły. Takajō postrzegali swoją rolę jako misję, a ich wiedza była przekazywana z pokolenia na pokolenie w ramach rodzimych szkół i systemów.

Jedną z najbardziej znanych tradycji sokolniczych w Japonii była szkoła Suwa-ryū, wywodząca się z regionu Suwa w prowincji Shinano (dzisiejsze Nagano). Sokolnicy tej szkoły wypracowali unikatowe metody treningu ptaków drapieżnych, oparte na harmonii z naturą i duchowym połączeniu z sokołem. Czerpali inspiracje z lokalnych wierzeń shintō, gdzie ptaki drapieżne, szczególnie sokoły i orły, uznawane były za symbolicznych posłańców bogów. Wiedza Suwa-ryū była ściśle chroniona, a sami sokolnicy Suwa-ryū byli uznawani za mistrzów w sztuce takagari. Inne znane szkoły, takie jak Jimyōin-ryū, rozwijały swoje techniki, by w pełni wyszkolić sokoła dostosowując go do japońskich warunków przyrodniczych, często bardziej zalesionych niż rozległe pola łowieckie Chin.

Przykładowy dzień z życia sokolnika

Dzień sokolnika rozpoczynał się przed świtem, gdy tylko pierwsze światło przenikało przez drzewa. W ciszy poranka, w specjalnym pomieszczeniu zwanym takago (鷹小屋), które pełniło rolę klatki dla sokołów, sokolnik starannie przygotowywał ptaka na nowy dzień. Wyjmował hirao - skórzane rzemienie, których używał do przytrzymywania sokoła na rękawicy zwanej yukitsubo. Przeprowadzał wstępne badanie – sprawdzał pióra, czyścił dziób i pazury, upewniając się, że jego towarzysz jest w pełni gotowy do nadchodzących ćwiczeń.

Następnie sokolnik przechodził do karmienia. Sokoły były karmione surowym mięsem, najczęściej z niewielkich ptaków lub małych ssaków, które pozyskiwano specjalnie na potrzeby treningu. Sokolnik dostosowywał porcję do potrzeb danego ptaka, pamiętając, że zbyt syty sokół nie będzie miał ochoty na polowanie, a niedożywiony – straci siłę. Wszystko wymagało odpowiednich proporcji, które sokolnicy musieli znać po mistrzowsku. Po karmieniu przychodził czas na spacery w otoczeniu przyrody, by sokół mógł przyzwyczaić się do otoczenia.

Następnie przeprowadzano ćwiczenia, polegające na nauce precyzyjnego powrotu do rękawicy oraz trenowaniu wamawari (輪回り) – krążenia wokół sokolnika na specjalnie wyznaczonym terenie. Sokolnik delikatnie wznosił ramię, na którym siedział sokół, pozwalając mu wzbić się w powietrze i przebyć określony dystans, aby następnie wrócić i ponownie wylądować na rękawicy. Przez te ćwiczenia sokół uczył się współpracy i zaufania, a sokolnik nawiązywał głęboką więź z ptakiem.

Kiedy nadchodziła pora polowania, sokolnik przygotowywał sokoła do takagari. Ubrany w ceremonialny strój, przypominający, że takagari to sztuka z wielusetletnią tradycją, sokolnik podchodził do każdego polowania, jak do poważnego egzaminu. Teren polowania, zwany takaba, był rezerwowany specjalnie dla tej sztuki – rozległe pola lub lasy, pełne naturalnej zwierzyny, stanowiły miejsce, gdzie sokół mógł uwolnić swój instynkt łowcy.

Po polowaniu sokolnik dbał, by sokół odpoczął, i z szacunkiem podawał mu pokarm jako nagrodę. W ten sposób sokolnicy średniowiecznej Japonii nie tylko trenowali ptaki, ale także wcielali w życie filozofię harmonii z naturą, wierząc, że ich misja to nie tylko polowanie, ale i kontemplacja oraz pielęgnowanie dziedzictwa.

Wielki Oda Nobunaga i jego sokoły – anegdoty

Oda Nobunaga, jeden z najsłynniejszych japońskich wojowników i strategów, miał ogromną pasję do takagari. Według zapisków „Shinchō-kōki” (信長公記), kroniki dokumentującej życie Nobunagi, sokolnictwo było dla niego nie tylko formą rozrywki, ale także okazją do doskonalenia taktyki i opanowania. Nobunaga osobiście trenował swoje sokoły i organizował precyzyjnie zaplanowane polowania, w których wykorzystywał swoje umiejętności dowódcze.

W jednej z anegdot opisanych w „Shinchō-kōki” Nobunaga prowadził polowanie w towarzystwie swoich lojalnych uchibito (家人) – sług i asystentów, dziś byśmy pewnie powiedzieli „spotterów”. Jego strategia polegała na wysyłaniu ich na przód, aby badali teren i wypatrywali zwierzyny. Każdy członek drużyny miał przypisaną rolę: niektórzy, przebrani za wieśniaków, wchodzili na pola, aby zmylić zwierzynę, podczas gdy inni krążyli wokół wierzchowca Nobunagi, zakamuflowanego w słomiane okrycie, by nie wzbudzać podejrzeń.

Nobunaga, stojąc na drugim planie z sokołem na ręce, czekał w pełnym skupieniu na moment, kiedy zwierzyna zbliży się wystarczająco blisko. Kiedy wszystko było gotowe, Nobunaga spuszczał swojego sokoła, który błyskawicznie wzbijał się w powietrze atakował niczego nieświadomą zwierzynę.

Inna opowieść związana z Nobunagą mówi o jego wyjątkowej umiejętności czytania zachowań sokołów, co uczyniło go mistrzem tej sztuki. Według zapisów, Nobunaga potrafił tak precyzyjnie kierować swoim ptakiem, że obserwujący go byli pełni podziwu dla jego opanowania i harmonii z naturą. Sokolnictwo stanowiło dla niego nie tylko sport, lecz także sposób na trening umysłu i ciała, co znalazło odzwierciedlenie w jego późniejszych taktykach wojennych.

Kolejna znana anegdota o Odzie Nobunadze i jego pasji do sokolnictwa również pochodzi z kroniki „Shinchō-kōki” (信長公記). Opisuje ona, jak Nobunaga organizował wielodniowe polowania w lesistych terenach prowincji Owari, gdzie się wychowywał. Wyprawy te były nie tylko okazją do polowania, ale także do zacieśniania więzi z lojalnymi poddanymi. Nobunaga, który cenił dyscyplinę ponad wszystko, wymagał od swoich ludzi pełnego zaangażowania i precyzji, oczekując, że będą w stanie współpracować z sokolnikami w ciszy i skupieniu. Tylko najlepsi mogli uczestniczyć w takich wyprawach, co podkreślało rangę wydarzenia.

Inna opowieść związana z Nobunagą wspomina o tym, jak wielką uwagę przykładał do zdrowia i kondycji swoich sokołów. Według relacji, Nobunaga zabraniał swoich sokolnikom wykorzystywania ptaków, które mogły być osłabione po długim treningu lub niedawnym polowaniu. Cierpliwie czekał, aż jego sokół odzyska pełnię sił, wierząc, że ptak, który jest dobrze wypoczęty, wykona swoje zadanie z pełnym zaangażowaniem i precyzją.

Takagari w popkulturze

Takagari, sztuka sokolnictwa, zyskało miejsce we współczesnych mediach, choć często pojawia się raczej jako motyw uzupełniający niż główny temat. W filmie „Ran” (1985) Akiry Kurosawy, inspirowanym „Królem Learem” Szekspira, widzimy momenty, w których lord Hidetora praktykuje polowanie z sokołem. Kurosawa wykorzystał takagari jako symbol statusu arystokraty oraz jego relacji z naturą, nawiązując do średniowiecznej tradycji samurajów.

W świecie anime i mangi takagari pojawia się sporadycznie, jednak istnieją przykłady, w których sztuka ta odgrywa pewną rolę. W anime „InuYasha”, w jednej z epizodycznych opowieści pojawia się szlachetnie urodzona postać praktykująca sokolnictwo. Choć nie jest to dokładne odwzorowanie takagari, twórcy nawiązują do symboliki sokolnictwa jako atrybutu wyższych klas, co przybliża widzom tradycję znaną z japońskiej historii.

W grach wideo takagari pojawia się rzadziej, ale przykładem może być gra „Ghost of Tsushima” (2020), w której gracze mogą zetknąć się z sokołami wykorzystywanymi przez wrogów do śledzenia samuraja Jina Sakai. Choć nie jest to tradycyjne zastosowanie takagari, motyw sokoła w tej grze służy jako nawiązanie do roli, jaką odgrywały ptaki drapieżne w dawnych japońskich polowaniach oraz w działaniach wojennych.

Dla osób poszukujących czegoś z tematem takagari jako główny wątek, można polecić mangę „Taka no Shishou, Kari no Ojikan desu!” (たかの師匠、狩りの時間です！, „Mistrzu sokolniku, czas na polowanie!”). Ta krótka seria oferuje nie tylko opowieść o sztuce sokolnictwa, ale także wgląd w codzienne życie sokolnika i jego relację z ptakiem drapieżnym.

Główny bohater, zafascynowany sztuką takagari, przechodzi przez liczne etapy treningu, które wymagają zarówno technicznych umiejętności, jak i cierpliwości oraz zrozumienia dla natury sokoła. Manga ujmuje duchowy wymiar takagari, ukazując, jak głęboka więź oparta na zaufaniu i wzajemnym szacunku jest kluczowa w tej relacji. Każdy dzień, każda interakcja to subtelna równowaga między kontrolą a wolnością, która odzwierciedla filozoficzne aspekty tradycyjnego sokolnictwa w Japonii.

Takagari dziś i jutro

Na przestrzeni wieków takagari przechodziło liczne przemiany, a dzisiejsze praktyki nie przypominają już dawnych wypraw samurajskich, choć wciąż zachowują ducha tej tradycji. Współczesne takagari jest kultywowane głównie w formie pokazów i warsztatów, organizowanych przez kluby i towarzystwa miłośników sokolnictwa, takie jak Japan Falconers Association czy Suwa Falconry Preservation Society. Te organizacje pracują nad zachowaniem dziedzictwa takagari, organizując wydarzenia i prezentacje, które umożliwiają widzom poznanie technik sokolnictwa oraz relacji między człowiekiem a ptakiem. Dla wielu współczesnych Japończyków takagari to nie tylko sztuka łowiecka, ale także forma duchowej kontemplacji i harmonii z naturą.

Znaczący wkład w promowanie japońskiego sokolnictwa miała również decyzja UNESCO, które w 2010 roku uznało sokolnictwo, w tym takagari, za część niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości. Ta inicjatywa wzbudziła zainteresowanie wśród młodszych pokoleń oraz entuzjastów z zagranicy, którzy chcą zgłębić tajniki tej starożytnej sztuki. Dzięki działaniom międzynarodowym, takagari zyskuje nowe pokolenia adeptów, którzy odkrywają w nim wartości wspólne z kulturą tradycyjną oraz współczesnym poszanowaniem przyrody i zrównoważonego życia.

Przyszłość takagari wydaje się obiecująca, zwłaszcza że wzrasta zainteresowanie zachowaniem tradycji kulturowych oraz relacją człowieka z naturą. Wielu sokolników uważa, że w dobie technologii i urbanizacji takagari oferuje unikatowy sposób połączenia z naturą, a także duchowe wartości, które są ważne dla zachowania równowagi w życiu. Tradycja ta, choć ewoluuje, pozostaje żywa – jako symbol harmonii między człowiekiem a naturą, który wciąż inspiruje nowe pokolenia.

Sprawdź podobne artykuły:

Pies Shiba Inu – towarzysz średniowiecznych samurajów i gwiazda Internetu

Japońska sztuka walki samurajów ze średniowiecznych pól bitew: Jujutsu szkoły Takenouchi-ryū

10 faktów o samurajach, które często mylimy: poznajmy prawdziwego człowieka pod tą zbroją

Prowincja Iga: autonomiczna komuna i niezależna republika ninja w erze samurajów

Co potrafił samuraj - błyskawiczny zabójca, zdyscyplinowany poeta, wytrwały filozof?

    未開    ソビエライ

 Pasjonat kultury azjatyckiej z głębokim uznaniem dla różnorodnych filozofii świata. Z wykształcenia psycholog i filolog - koreanista. W sercu programista (gł. na Androida) i gorący entuzjasta technologii, a także praktyk zen i mono no aware. W chwilach spokoju hołduje zdyscyplinowanemu stylowi życia, głęboko wierząc, że wytrwałość, nieustający rozwój osobisty i oddanie się swoim pasjom to mądra droga życia.

Osobiste motto:

"Najpotężniejszą siłą we wszechświecie jest procent składany." - Albert Einstein (prawdopodobnie)

  Mike Soray

   (aka Michał Sobieraj)

未開    ソビエライ

 Pasjonat kultury azjatyckiej z głębokim uznaniem dla różnorodnych filozofii świata. Z wykształcenia psycholog i filolog - koreanista. W sercu programista (gł. na Androida) i gorący entuzjasta technologii, a także praktyk zen i mono no aware. W chwilach spokoju hołduje zdyscyplinowanemu stylowi życia, głęboko wierząc, że wytrwałość, nieustający rozwój osobisty i oddanie się swoim pasjom to mądra droga życia.

Osobiste motto:

"Najpotężniejszą siłą we wszechświecie jest procent składany." - Albert Einstein (prawdopodobnie)

Mike Soray

(aka Michał Sobieraj)

Napisz do nas...

Ciechanów, Polska

dr.imyon@gmail.com

___________________

inari.smart

Chcesz się podzielić swoimi przemyśleniami czy uwagami o stronie lub apce? Zostaw nam wiadomość, odpowiemy szybko. Zależy nam na poznaniu Twojej perspektywy!