Samurajski ojciec japońskich sztuk walki

Świat japońskich sztuk walki jest niezwykle bogaty, a wśród najpopularniejszych form znajdziemy takie dyscypliny jak karate, aikido czy judo. Wszystkie te sztuki walki (pomijając sumo i może ninjutsu) mają swój początek albo w tradycyjnym chińskim kung fu, albo w sztuce walki typowo japońskiej. Był to styl, który trenowali średniowieczni samuraje już w okresie Sengoku – czasie permanentnego stanu wojennego między samurajskimi klanami. To właśnie wtedy sformalizowały się najstarsze rdzennie japońskie formy walki, które po wiekach przekształciły się w nowoczesne dyscypliny. Rodziną tych sztuk walki jest jujutsu (柔術 – dosł. „technika giętkości”). A w tym kontekście szczególne miejsce zajmuje najstarsza szkoła jujutsu: Takenouchi-ryū, która – nie licząc szkół sumo – jest najstarszą japońską szkołą walki wręcz, będącą fundamentem wielu późniejszych sztuk walki.

(jujutsu – inaczej ju-jitsu, to to samo, różni się tylko transliteracją. Jest to jednak coś innego niż <brazylijskie> jiu-jitsu).

Założona w XVI wieku przez samuraja Takenouchi Hisamoriego, szkoła ta uchodzi za jedną z najważniejszych tradycji jujutsu – sztuki walki, która stanowiła podstawę treningu wręcz (bez broni) samurajów. W czasach, gdy wojownicy musieli być gotowi zarówno do walki bronią, jak i bez, Takenouchi-ryū zyskało sławę dzięki swojej skuteczności na polach bitew. Była to szkoła, która przygotowywała wojowników nie tylko do pojedynków, ale także do brutalnych i dynamicznych starć na wojnie.

Jujutsu to nie tylko sztuka fizycznej walki – to również system moralny i duchowy, który miał ukształtować samuraja w pełni, zarówno pod względem bojowym, jak i wewnętrznym. Założyciel, Hisamori Takenouchi, dążył do stworzenia systemu, który łączyłby skuteczność w walce z wysoką dyscypliną duchową. W Takenouchi-ryū siła fizyczna była zaledwie jednym z elementów – kluczowe było też mistrzowska kontrola nad ciałem, umysłem i duchem, które razem miały przynieść harmonię i skuteczność w każdej sytuacji bojowej.

Dziś przyjrzymy się głębiej historii szkoły Takenouchi-ryū, poczynając od jej legendarnych początków, przez techniki, które od wieków były przekazywane z pokolenia na pokolenie, aż po wpływ, jaki wywarła na inne szkoły jujutsu oraz na kształtowanie nowoczesnych sztuk walki, takich jak judo, aikido czy brazylijskie jiu-jitsu. Poznamy postać samego Hisamoriego, jego wizję sztuki walki oraz to, jak jego nauki przetrwały i zdobyły szacunek nie tylko w Japonii, ale i na całym świecie.

Życie Takenouchi Hisamori

Takenouchi Hisamori, założyciel najstarszej i najbardziej wpływowej szkoły jujutsu – Takenouchi-ryū, jest zarówno postacią historyczną, jak i legendarną. Urodził się w 1503 roku, w rodzinie samurajów w Kyoto, a jego ród, Takenouchi, wywodził się z potężnego rodu Minamoto, mającego bezpośrednie powiązania z dworem cesarskim. W burzliwym okresie Sengoku, kiedy Japonia była rozdzierana przez ciągłe wojny między rywalizującymi klanami, Hisamori, podobnie jak wielu samurajów, szukał skutecznych metod walki, które mogłyby dać mu przewagę na polu bitwy.

Wizja

Podczas swoich młodzieńczych lat, Hisamori zdobywał umiejętności bojowe, a także doświadczenie na polach bitew – w okresie Sengoku większe i mniejsze bitwy były niemal codziennością. Jednak nie satysfakcjonowała go siła fizyczna ani sama skuteczność w walce. Jego celem było stworzenie kompletnej sztuki walki, która nie tylko dawałaby przewagę w bitwie, ale także umożliwiałaby samurajom rozwój duchowy i moralny. W 1532 roku, mając 29 lat, postanowił odbyć ascetyczną pielgrzymkę do świątyni Sannomiya, która znajdowała się w odosobnionym górzystym regionie Mimasaka, w zachodniej Japonii. Tam przez sześć dni i sześć nocy pościł, modlił się i doskonalił swoje techniki walki, poszukując inspiracji.

Legenda głosi, że podczas tej pielgrzymki odwiedził go tajemniczy mnich, który objawił mu się jako wcielenie bóstwa Atago. Mnich ten miał nauczyć Hisamoriego nowych technik walki wręcz oraz zastosowania krótkiego miecza i chwytów, które mogły być używane w bezpośredniej walce zbrojnej. Kluczowym momentem tego spotkania było uświadomienie sobie przez Hisamoriego, że skuteczność nie zależy jedynie od siły atakującego czy długości broni, ale od precyzji, taktyki i opanowania. To właśnie w tej chwili, według tradycji, narodziło się Takenouchi-ryū.

Po powrocie

Po swoim mistycznym doświadczeniu Hisamori powrócił do rodzinnych stron i zaczął systematyzować swoje techniki, tworząc strukturę szkoły Takenouchi-ryū. System ten szybko zdobył uznanie nie tylko wśród samurajów, ale także na cesarskim dworze. Jego techniki były wyjątkowe, ponieważ łączyły walkę wręcz z użyciem krótkich ostrzy, wiązaniem przeciwników za pomocą lin oraz innymi metodami obezwładniania, które mogły być skutecznie stosowane zarówno na polu bitwy, jak i w pojedynkach. Jego techniki stały się tak szanowane, że sam cesarz Go-Mizunoo, pod koniec swojego życia, przyznał synowi naszego bohatera, Takenouchi Hitachinosuke Hisakatsu, tytuł „Hinoshita Torite Kaisan”, co oznaczało „najlepszy mistrz chwytów w Japonii”.

Przekazanie tradycji

Hisamori nie tylko stworzył techniki, ale także zadbał o to, aby jego dziedzictwo było przekazywane dalej. Jego syn, Hisakatsu, kontynuował nauki ojca, podróżując po Japonii i ucząc się od różnych mistrzów, aby dalej rozwijać i doskonalić techniki. Podobnie jak ojciec, był niezrównanym wojownikiem, który nigdy podobnież nie przegrał pojedynku. Jego sława była tak wielka, że został zaproszony do pokazów sztuki walki przed cesarzem i wieloma feudalnymi lordami. To za jego czasów Takenouchi-ryū osiągnęło szczyt swojej reputacji, stając się wzorem do naśladowania dla innych szkół jujutsu.

Hisamori, mimo swojego zaawansowanego wieku, kontynuował przekazywanie wiedzy swoim synom, aż do śmierci. Jego system przetrwał wieki, a każdy kolejny potomek rodu Takenouchi dbał o zachowanie i rozwijanie nauk założyciela. Dziś, pół tysiąca lat później, w siedzibie głównej szkoły w Kurashiki, w prefekturze Okayama, szkoła Takenouchi-ryū nadal działa, prowadzi ją 14-ty sōke (głowa klanu) Takenouchi Toichiro Hisamune. Tradycyjne techniki tej starożytnej sztuki walki są przekazywane nowym pokoleniom zarówno w Japonii, jak i na całym świecie, z wielkim poszanowaniem dla pierwotnych zasad i filozofii założyciela.

Czym się charakteryzuje jujutsu i Takenouchi-ryū?

Pierwotne jujutsu, a zwłaszcza szkoła Takenouchi-ryū, wyróżniało się swoją unikalną mieszanką technik, które były dostosowane do rzeczywistych potrzeb samurajów na polu bitwy. Jujutsu, w odróżnieniu od innych sztuk walki, takich jak karate czy kenjutsu, kładło nacisk na walkę wręcz, gdzie wojownik musiał radzić sobie bez broni lub z minimalnym uzbrojeniem, w sytuacjach, gdy walka na miecze stawała się niemożliwa, np. w zwarciu lub po utracie broni.

Podstawowe założenia i techniki jujutsu

Jujutsu opiera się na wykorzystaniu siły przeciwnika przeciwko niemu samemu, co oznaczało, że samuraj nie musiał polegać na swojej fizycznej sile, ale raczej na precyzji, technice i strategii. Kluczowym elementem jujutsu była zdolność do przejmowania inicjatywy poprzez unikanie i neutralizowanie ataków przeciwnika oraz umiejętność obalania i kontrolowania go w bliskim kontakcie.

Jedną z najważniejszych technik w szkole Takenouchi-ryū była torite koshi no mawari – system chwytów i rzutów przy użyciu krótkiego miecza (kogusoku) w połączeniu z zapasami, które pozwalały samurajom radzić sobie z opancerzonym przeciwnikiem w bliskiej walce. Te techniki uznawano za szczególnie skuteczne przeciwko wrogom ubranym w ciężkie zbroje, które ograniczały mobilność, a jednocześnie chroniły przed tradycyjnymi uderzeniami czy cięciami mieczem.

Cechy szczególne szkoły Takenouchi-ryū

Takenouchi-ryū wyróżniało się na tle innych szkół jujutsu poprzez rozbudowany system technik, obejmujący nie tylko walkę wręcz, ale także walkę z bronią. Był to kompletny system bojowy, znany jako sōgō bujutsu (総合武術 – dosł. „wszechstronna, zintegrowana sztuka bojowa”), obejmujący szeroki zakres technik – od walki wręcz, przez posługiwanie się różnorodnymi broniami, aż po techniki związane z kontrolą i obezwładnianiem przeciwnika.

Techniki walki wręcz obejmowały:

□ Tehodoki (手解き - dosł. "rozplątywanie rąk") – techniki uwalniania się z chwytów.

□ Nagewaza (投げ技 - dosł. "techniki rzucania") – rzuty, mające na celu wytrącenie przeciwnika z równowagi i unieszkodliwienie go.

□ Kansetsuwaza (関節技 - dosł. "techniki stawów") – techniki dźwigni i wyłamywania stawów, które były kluczowe w neutralizowaniu wrogów, niezależnie od ich siły fizycznej.

□ Atemiwaza (当て身技 - dosł. "techniki uderzeń w ciało") – precyzyjne uderzenia w wrażliwe punkty ciała przeciwnika, co było niezwykle skuteczne nawet przeciwko silniejszym lub lepiej uzbrojonym przeciwnikom.

Takenouchi-ryū zawierało również bardziej zaawansowane techniki, takie jak:

□ Hade (派手 - dosł. "uderzenia w wrażliwe miejsca") – ataki na wrażliwe punkty ciała (atemi), które często poprzedzały rzut lub dźwignię.

□ Shimewaza (絞め技 - dosł. "techniki duszenia") – techniki duszenia, które umożliwiały szybkie zakończenie walki, często bez konieczności użycia nadmiernej siły.

□ Kumiuchi (組討 - dosł. "walka w zwarciu") – zapaśnicze techniki walki w zbroi, które były kluczowe w walce wręcz, zwłaszcza na polu bitwy.

Filozofia jujutsu oraz Takenouchi-ryū

Założyciel szkoły, Takenouchi Hisamori, uczył, że prawdziwa siła wojownika nie wynika jedynie z jego fizycznej mocy, ale z harmonii ciała, umysłu i ducha. Sztuka walki nie była traktowana wyłącznie jako narzędzie do niszczenia przeciwnika, ale również jako ścieżka samodoskonalenia i duchowego oświecenia.

Filozoficzne zasady szkoły Takenouchi-ryū

#1. Gojo no toku (五常の徳 - dosł. "pięć cnot")

Kluczowym elementem filozofii szkoły jest "pięć cnót" (gojo no toku), które mają kierować życiem wojownika:

▪ Jin (仁 - dosł. "ludzkość, współczucie") – Wojownik musi być życzliwy i miłosierny, nawet wobec przeciwnika. Prawdziwa siła to zdolność do ochrony słabszych i działania w duchu współczucia.

▪ Gi (義 - dosł. "sprawiedliwość, obowiązek") – Wojownik powinien postępować zgodnie z zasadami sprawiedliwości, być wierny swoim przekonaniom i przestrzegać zasad moralnych.

▪ Rei (礼 - dosł. "szacunek, etykieta") – Szacunek do innych, zarówno przyjaciół, jak i przeciwników, jest fundamentem każdego działania. Wojownik musi działać z godnością i szanować tradycję.

▪ Chi (智 - dosł. "mądrość") – Zdobywanie wiedzy i mądrości poprzez praktykę, a także rozwijanie umiejętności rozumienia siebie i innych.

▪ Shin (信 - dosł. "wiara, zaufanie") – Wojownik musi być godny zaufania i wierny swoim obietnicom. Musi mieć wiarę w swoje umiejętności, ale także w sprawiedliwość i drogę, którą podąża.

#2. Santoku-sho (三徳書 - dosł. "Trzy wartości")

Oprócz "Pięciu cnót", kluczowe w filozofii szkoły są również "Trzy wartości", które odzwierciedlają esencję nauk:

▪ Ken (剣 - dosł. "miecz") – Miecz symbolizuje siłę i technikę. Uczy wojownika, jak posługiwać się bronią, ale również jak kontrolować agresję i działać z precyzją.

▪ Tai (体 - dosł. "ciało") – Ciało jest narzędziem walki, ale musi być zharmonizowane z umysłem i duchem. Samuraj powinien być świadomy swojego ciała, rozwijać jego siłę, ale także dbać o zdrowie i sprawność.

▪ Do (道 - dosł. "droga") – Filozoficzna ścieżka, którą podąża wojownik, nie tylko w treningu, ale i w życiu codziennym. Droga samodoskonalenia i osiągania wewnętrznej harmonii.

#3. Hyoho (兵法 - dosł. "strategia wojskowa")

W sztuce walki Takenouchi-ryū kluczowa jest również koncepcja strategii (hyoho). W myśl tej zasady, wojownik nie powinien polegać jedynie na sile fizycznej czy umiejętnościach, ale także na sprycie i zdolności przewidywania działań przeciwnika. Jak nauczał Hisamori: "Życie i śmierć rozstrzygają się od razu w chwili, gdy spotykasz wroga" (時を移さず、たちどころに殺生降伏させる). Ta zasada uczy, że w walce liczy się szybkość decyzji, koncentracja i wykorzystanie każdej okazji do zakończenia walki.

Rola duchowego rozwoju

Takenouchi-ryū uczy, że sztuka walki nie kończy się na opanowaniu technik fizycznych. Ważną częścią treningu jest rozwój duchowy, który obejmuje dyscyplinę, pokorę oraz dążenie do harmonii między umysłem, ciałem a duszą. W tym kontekście, duchowa część nauk nazywana jest Mushin (無心 - dosł. "bez świadomości") – stan umysłu, który nie jest zakłócony przez emocje, lęki czy wątpliwości. Mushin pozwala wojownikowi działać instynktownie i natychmiastowo reagować na sytuacje, bez potrzeby długiego namysłu.

Równie istotne jest rozwinięcie Zanshin (残心 - dosł. "pozostały duch"), czyli stanu ciągłej gotowości. Wojownik nigdy nie powinien obniżać swojej czujności, nawet po zakończeniu walki. Zanshin to świadomość, że zagrożenie może pojawić się w każdym momencie, a prawdziwy mistrz sztuki walki jest zawsze na nie przygotowany.

Dla praktyków Takenouchi-ryū ważna jest również koncepcja Seishin tanren (精神鍛錬 - dosł. "kultywowanie ducha"), która polega na wzmacnianiu swojego charakteru poprzez regularny, wytrwały trening. Dzięki temu uczniowie rozwijają nie tylko siłę fizyczną, ale i siłę mentalną, która jest kluczowa w momentach stresu czy walki. Trening w Takenouchi-ryū to nie tylko przygotowanie do walki, ale także droga do stania się lepszym człowiekiem.

Ewolucja szkoły Takenouchi-ryū

Sengoku Jidai (Okres walczących królestw, 1467–1603)

Pierwotny rozwój szkoły Takenouchi-ryū przypadł na okres Sengoku, czas, w którym Japonia była podzielona na rywalizujące klany, prowadzące niemal nieustanne wojny. To właśnie wtedy Takenouchi Hisamori stworzył swój system walki, koncentrując się na technikach, które mogły być wykorzystywane na polu bitwy. Był to okres, gdy samurajowie musieli być gotowi do walki w każdych warunkach, a ich sztuka walki musiała uwzględniać różnorodność uzbrojenia i sytuacji bojowych.

Takenouchi-ryū, jako pełne sōgō bujutsu obejmowało zarówno techniki walki wręcz, jak i zbrojnej, w tym walkę mieczem (kenjutsu 剣術), długim kijem (bōjutsu 棒術) oraz walkę z użyciem krótkiego miecza i obezwładnianie wroga w zbroi (kogusoku koshi no mawari 小具足腰廻 - dosł. "techniki walki wokół pasa z krótkim mieczem"). Ważnym aspektem były również techniki obezwładniania i wiązania przeciwnika, znane jako hojōjutsu (捕縄術 - dosł. "sztuka wiązania").

Techniki takie jak torite koshi no mawari (取手腰廻 - "techniki chwytania wokół pasa") czy techniki zapaśnicze dla samurajów w zbroi (kumiuchi 組討) były kluczowe dla walki na polu bitwy, zwłaszcza w bezpośrednich starciach. To właśnie w okresie Sengoku Jidai techniki te zyskały reputację niezwykle skutecznych w brutalnych warunkach bojowych.

Edo Jidai (1603–1868)

Wraz z początkiem okresu Edo, Japonia weszła w czas względnego pokoju, co znacząco wpłynęło na rozwój sztuk walki, w tym Takenouchi-ryū. W nowej rzeczywistości, w której samuraje już nie uczestniczyli w nieustannych wojnach, szkoły sztuk walki zaczęły przekształcać się z czysto bojowych systemów w metody doskonalenia osobistego i duchowego. W przypadku Takenouchi-ryū oznaczało to dalsze rozwijanie technik, ale także większe znaczenie zyskała filozofia i etyka sztuki walki.

To właśnie w tym okresie, za sprawą potomków Hisamoriego, takich jak Takenouchi Hisakatsu i Takenouchi Hisayoshi, szkoła zaczęła być uznawana nie tylko za system walki, ale również za drogę do duchowego i moralnego rozwoju. Na znaczeniu zyskały techniki oparte na doskonaleniu wewnętrznej harmonii i precyzyjnego kontrolowania ciała oraz umysłu, co z czasem doprowadziło do powstania bardziej zaawansowanych technik dźwigni (kansetsu-waza 関節技), rzutów (nage-waza 投げ技), oraz uderzeń w punkty witalne (atemi-waza 当身技).

Okres Meiji (1868–1912) i współczesność

Podczas okresu Meiji, Japonia rozpoczęła gwałtowną modernizację, co znacząco wpłynęło na społeczne normy i postrzeganie tradycyjnych sztuk walki. W obliczu industrializacji i zmieniającego się systemu militarnego, wiele tradycyjnych szkół musiało zmierzyć się z wyzwaniami, które niosła ze sobą nowoczesność. Takenouchi-ryū, choć obecnie mniej popularne niż inne nowoczesne dyscypliny, takie jak judo, przetrwało dzięki oddaniu jego mistrzów i uczniów, którzy pielęgnowali wiedzę przekazywaną przez pokolenia. W tym czasie szkoła skupiła się na ochronie tradycji i dostosowaniu swoich nauk do zmieniających się realiów.

Po II wojnie światowej, wzrosło zainteresowanie tradycyjnymi sztukami walki jako elementem dziedzictwa kulturowego Japonii. Takenouchi-ryū odzyskało swój prestiż, a dzisiaj nadal funkcjonuje jako jedna z najstarszych szkół jujutsu, z oddanymi uczniami i nauczycielami, którzy dbają o to, aby techniki i filozofia przetrwały kolejne pokolenia.

Techniki i metodologie treningowe w Takenouchi-ryū

Podstawowe i zaawansowane techniki

Współczesna praktyka Takenouchi-ryū zachowuje wiele kluczowych technik, które były używane przez średniowiecznych samurajów w okresie Sengoku. Fundamentalne techniki walki wręcz, takie jak tehodoki (手解 - dosł. "uwalnianie się z chwytów"), nage-waza (投げ技 - dosł. "techniki rzutów") oraz kansetsu-waza (関節技 - dosł. "techniki dźwigni na stawy"), są nadal obecne i nauczane zgodnie z tradycyjnymi metodami. Rzuty i dźwignie, choć mogą wydawać się prostymi elementami współczesnych sztuk walki, w Takenouchi-ryū mają głębszy wymiar — ich celem jest nie tylko pokonanie przeciwnika, ale także pełna kontrola nad sytuacją.

Również zaawansowane techniki, takie jak shime-waza (絞技 - dosł. "techniki duszenia") oraz atemi-waza (当身技 - dosł. "techniki uderzeń w punkty witalne"), są kluczowymi elementami w nauczaniu. Uderzenia w punkty witalne, czyli atemi, były od wieków wykorzystywane do szybkiego neutralizowania przeciwnika bez konieczności angażowania dużej siły. Praktykowanie tych technik nie tylko rozwija siłę fizyczną, ale również precyzję oraz intuicyjne wyczucie, kiedy i jak uderzyć w przeciwnika.

Techniki wiązania liną (Hojōjutsu)

Unikalnym elementem Takenouchi-ryū, który wyróżnia ją spośród innych szkół jujutsu, są techniki wiązania liną, czyli hojōjutsu (捕縄術 - dosł. "sztuka wiązania i obezwładniania"). Technika ta była stosowana zarówno na polu bitwy, jak i w codziennym życiu samurajów, głównie przez strażników i policję w epoce Edo. Hojōjutsu pozwalało na skuteczne unieruchomienie i kontrolowanie przeciwnika przy minimalnym ryzyku uszkodzenia ciała. Zgodnie z tradycją szkoły, uczniowie uczą się używać specjalnej liny do obezwładniania i krępowania przeciwników w sposób, który umożliwia zarówno ich kontrolę, jak i bezpieczny transport.

Metodologia treningu

Szkoła Takenouchi-ryū zachowuje tradycyjne podejście do treningu, które wywodzi się bezpośrednio z metod treningowych samurajów. Jednym z fundamentów jest nieustanna powtarzalność ruchów, co ma na celu nie tylko doskonalenie technik, ale również rozwijanie zanshin (残心 - dosł. "pozostający duch"), czyli stanu ciągłej gotowości i czujności. Każda technika jest ćwiczona setki, jeśli nie tysiące razy, aby ruchy stały się naturalne, bez potrzeby świadomego myślenia. To połączenie powtarzalności i intuicyjnego działania pozwala na pełną synchronizację ciała i umysłu.

Równie ważnym elementem treningu jest medytacja w ruchu, czyli umiejętność koncentracji i harmonii umysłu podczas wykonywania skomplikowanych sekwencji technik. Takenouchi-ryū kładzie ogromny nacisk na rozwój zarówno fizyczny, jak i duchowy. Seishin tanren (精神鍛錬 - dosł. "wzmacnianie ducha") – jest integralną częścią treningu, ponieważ szkoła wierzy, że prawdziwy wojownik musi rozwijać nie tylko swoje ciało, ale także swoją duszę i umysł.

Trening obejmuje również praktykę kata, czyli ustrukturyzowanych form walki, które pomagają w zachowaniu i przekazaniu tradycyjnych technik. Kata są kluczowe dla zrozumienia i opanowania technik nie tylko na poziomie fizycznym, ale również jako narzędzie nauczania głębszych filozoficznych zasad szkoły. Holistyczne podejście Takenouchi-ryū do treningu zapewnia równowagę między umiejętnościami bojowymi a rozwojem duchowym, co stanowi o jej wyjątkowości na tle innych tradycyjnych japońskich  sztuk walki.

Współczesne jujutsu

Jujutsu, jako tradycyjna sztuka walki samurajów, przeszło długą drogę od swoich początków, rozwijając się na przestrzeni wieków w różnorodne formy, które dziś znamy na całym świecie. Współczesne jujutsu nie jest już jedynie sztuką przetrwania na polu bitwy, jak to było w okresie Sengoku, lecz stało się szeroką dyscypliną, obejmującą różne aspekty walki wręcz i samoobrony.

W okresie Edo (1603–1868), gdy Japonia weszła w długi okres pokoju, jujutsu, podobnie jak wiele innych sztuk walki, zmieniło swoje podejście. Zamiast koncentrować się wyłącznie na technikach przetrwania w warunkach wojny, szkoły jujutsu zaczęły kłaść większy nacisk na doskonalenie osobiste oraz rozwój umiejętności duchowych. Jujutsu w swoich współczesnych formach wpłynęło na rozwój innych znanych sztuk walki, takich jak:

► Judo – założone przez Jigoro Kano w XIX wieku, wyrosło bezpośrednio z jujutsu, z naciskiem na rzuty (nage-waza) i techniki parterowe (ne-waza).

► Aikido – stworzone przez Morihei Ueshibę, czerpie wiele z technik jujutsu, szczególnie tych, które koncentrują się na harmonii z przeciwnikiem.

► Brazylijskie Jiu-Jitsu (BJJ) – wyewoluowało z judo, a tym samym z jujutsu, z większym naciskiem na walkę w parterze i dźwignie.

Dzisiaj tradycyjne jujutsu, choć mniej popularne niż nowoczesne dyscypliny, takie jak judo czy brazylijskie jiu-jitsu, jest nadal praktykowane przez pasjonatów w kilku krajach, przede wszystkim w Japonii oraz, poza nią, w małych grupach na świecie. Jego pierwotna forma nie jest przedmiotem masowych turniejów, jak inne współczesne sztuki walki, lecz zachowywana jest głównie w szkołach (dōjō) specjalizujących się w koryū, czyli tradycyjnych stylach japońskich.

Turnieje tradycyjnego jujutsu są rzadkością, a większy nacisk kładzie się na prywatne seminaria, warsztaty i pokazy, jak choćby te organizowane w Japonii przez federacje budō, takie jak Nippon Budokan czy All Japan Koryu Jujutsu Federation, które mają na celu zachowanie i promocję klasycznych technik i filozofii. Zainteresowanie tradycyjnym jujutsu jest większe wśród miłośników japońskiej kultury oraz historycznych sztuk walki niż wśród zawodników sportowych.

Współczesna szkoła Takenouchi-ryū

Chociaż wiele szkół jujutsu ewoluowało i przyjęło bardziej sportowy charakter, Takenouchi-ryū (竹内流) pozostało wierne swoim korzeniom jako sōgō bujutsu (総合武術 - dosł. "kompleksowa sztuka walki"). Dziś jest to jedna z najstarszych i najbardziej tradycyjnych szkół jujutsu, która nadal naucza technik bojowych przekazywanych od ponad 400 lat.

Główna siedziba Takenouchi-ryū, znana jako honbu dojo, znajduje się w Okayamie, w Japonii, co jest zgodne z historycznym pochodzeniem szkoły. Obecnym soke (宗家 - dosł. "głowa rodu") szkoły jest 14. soke Takenouchi Toichiro Hisamune, który pełni tę funkcję od kilku dekad. Jest on bezpośrednim potomkiem założyciela szkoły, Takenouchiego Hisamoriego, i kontynuuje tradycję przekazywania technik i filozofii szkoły swoim uczniom.

Obecnie szkoła Takenouchi-ryū ma kilka dojo w Japonii, ale jej wpływy rozprzestrzeniły się także na inne kraje. W Japonii funkcjonują odłamy takie jak Bitchū-den, które skupiają się na nieco innych wariantach nauczania, jednak wszystkie zachowują esencję technik i filozofii opracowanych przez założyciela.

Na świecie istnieje kilka dojo i grup treningowych, które uczą Takenouchi-ryū. Na przykład, Shofukan dojo w Kanadzie oraz dojo w Wielkiej Brytanii, Meksyku i Stanach Zjednoczonych, są jednymi z niewielu miejsc poza Japonią, gdzie można nauczyć się tej sztuki walki. W sumie liczba aktywnych praktyków tej szkoły nie jest duża, szacuje się, że na całym świecie może być to kilka tysięcy uczniów. Należy jednak zauważyć, że ze względu na ekskluzywny charakter szkoły i jej mocne zakorzenienie w tradycji, liczba nowych adeptów jest ograniczona. Szkoła koncentruje się raczej na głębokim zrozumieniu filozofii i technik niż na masowym przyciąganiu uczniów.

Znani mistrzowie

Współcześnie znani mistrzowie Takenouchi-ryū to nie tylko potomkowie rodu Takenouchi, ale również mistrzowie sztuk walki, którzy popularyzują tę starą tradycję na całym świecie. Wspomniany wcześniej 14. soke Takenouchi Toichiro Hisamune jest postacią niezwykle cenioną w kręgach klasycznych sztuk walki.

Innymi mistrzami, które przyczyniły się do rozwoju szkoły poza Japonią, są na przykład Wayne Muromoto, który prowadzi dojo w Hawajach i od wielu lat promuje tradycyjne japońskie sztuki walki, w tym Takenouchi-ryū, poza Japonią.

Zakończenie

Dla tych, którzy szukają nie tylko technicznych umiejętności, ale także duchowej ścieżki, która jednocześnie bezpośrednio nawiązuje do najstarszych tradycji samurajskich, szkoła ta oferuje wyjątkową możliwość zgłębienia filozofii harmonii, opanowania i precyzji. Współczesne dojo, zarówno w Japonii, jak i poza nią, kontynuują nauczanie technik wywodzących się z realiów walki średniowiecznych samurajów, jednocześnie łącząc je z medytacją i rozwojem duchowym.

Takenouchi-ryū wyróżnia się swoją wiernością tradycji. Jej adepci cenią sobie głęboko dawne wartości, połączone bezpośrednio z duchem wojowników Sengoku. Niezmienna od wieków metodologia treningowa, oparta na powtarzalności, dyscyplinie i duchowej praktyce, sprawia, że Takenouchi-ryū przetrwało jako żywy przykład tego, jak sztuka walki może ewoluować, zachowując jednocześnie swoje korzenie.

Współczesny świat może postrzegać te techniki jako egzotyczne lub archaiczne, ale ich fundamentalne założenia – harmonia, kontrola i duchowa siła – pozostają aktualne. Takenouchi-ryū nie jest tylko sztuką walki, lecz także drogą do samodoskonalenia, która przyciąga pasjonatów zarówno w Japonii, jak i za granicą.

Uwaga:

W Polsce można trenować Takenouchi-ryū. Jednym z głównych ośrodków, gdzie nauczane są techniki tej tradycyjnej sztuki walki, jest szkoła Bu Jutsu Kai Takenouchi Ryu w Namysłowie. Głównym instruktorem jest Krzysztof Jankowiak, który otrzymał to stanowisko bezpośrednio od japońskiego mistrza soke Takenouchi Toshimichi.

Szkoła Bu Jutsu Kai Takenouchi Ryu oferuje szkolenia w zakresie sztuk walki takich jak kenjutsu, kyu-jutsu (łucznictwo) oraz jujutsu. Istnieje również możliwość uczestnictwa w seminariach i szkoleniach organizowanych w różnych miastach Polski.

Sprawdź podobne artykuły:

Sumo – czym jest? Poznaj ten niezwykły sport i stan ducha, a wraz z nim inspirujące życie Raidena Tameemona

Co potrafił samuraj - błyskawiczny zabójca, zdyscyplinowany poeta, wytrwały filozof?

Wszystko o samurajskiej katanie - budowa, historia, zwyczaje i znaczenie

10 faktów o samurajach, które często mylimy: poznajmy prawdziwego człowieka pod tą zbroją

Republika Ezo – jedyna w swoim rodzaju demokracja samurajska

    未開    ソビエライ

 Pasjonat kultury azjatyckiej z głębokim uznaniem dla różnorodnych filozofii świata. Z wykształcenia psycholog i filolog - koreanista. W sercu programista (gł. na Androida) i gorący entuzjasta technologii, a także praktyk zen i mono no aware. W chwilach spokoju hołduje zdyscyplinowanemu stylowi życia, głęboko wierząc, że wytrwałość, nieustający rozwój osobisty i oddanie się swoim pasjom to mądra droga życia.

Osobiste motto:

"Najpotężniejszą siłą we wszechświecie jest procent składany." - Albert Einstein (prawdopodobnie)

  Mike Soray

   (aka Michał Sobieraj)

未開    ソビエライ

 Pasjonat kultury azjatyckiej z głębokim uznaniem dla różnorodnych filozofii świata. Z wykształcenia psycholog i filolog - koreanista. W sercu programista (gł. na Androida) i gorący entuzjasta technologii, a także praktyk zen i mono no aware. W chwilach spokoju hołduje zdyscyplinowanemu stylowi życia, głęboko wierząc, że wytrwałość, nieustający rozwój osobisty i oddanie się swoim pasjom to mądra droga życia.

Osobiste motto:

"Najpotężniejszą siłą we wszechświecie jest procent składany." - Albert Einstein (prawdopodobnie)

Mike Soray

(aka Michał Sobieraj)

Napisz do nas...

Ciechanów, Polska

dr.imyon@gmail.com

___________________

inari.smart

Chcesz się podzielić swoimi przemyśleniami czy uwagami o stronie lub apce? Zostaw nam wiadomość, odpowiemy szybko. Zależy nam na poznaniu Twojej perspektywy!