Dziewczyna, która zmieniła literaturę

 

Murasaki Shikibu, postać owiana tajemnicą i podziwem, uchodzi za jeden z najważniejszych filarów literatury światowej. Jej największe dzieło, "Opowieść o Genji", uznawane jest za pierwszą powieść na świecie. Przełamując bariery związane ze sztywną rolą kobiety w społeczeństwie starożytnej Japonii, Murasaki zapoczątkowała erę nowelistyki, wyznaczając nowe standardy dla przyszłych pokoleń pisarzy.

 

Jej życie, choć odległe w czasie, wciąż fascynuje, a siła i upór tej kobiety inspiruje do dziś. Żyjąc w okresie Heian, epoce, w której kobiety rzadko mogły zabrać głos w jakiejkolwiek sprawie, Murasaki dokonała czegoś niezwykłego. Nie tylko nadała literaturze japońskiej nowy kształt, ale też wywarła znaczący wpływ na rozwój języka i kultury.

 

Wchodząc w świat Murasaki Shikibu, odkrywamy nie tylko jej literacki geniusz. Spotykamy również kobietę, z jednej strony silną, pełną pasji i uporu, który nie załamywał się pod kolejnymi nieszczęściami, które ją w życiu spotykały. Z drugiej zaś strony - kobietę o głębokiej wrażliwości i wyrafinowanej spostrzegawczości, która z niezrównaną precyzją i empatią portretowała życie arystokracji swoich czasów. To dzięki tej niezwykłej zdolności jej dzieła przetrwały wieki, inspirując niezliczone pokolenia czytelników i twórców.

 

 

„Ach, gdybyś tylko była chłopcem, jakże byłbym dumny!”

Anata ga otoko no ko dattara, donna ni hokori ni omotta darou.

あなたが男の子だったら、どんなに誇りに思っただろう。

 - Fujiwara no Tametoki, ojciec Murasaki

 

 

 

Życie Murasaki Shikibu: opowieść o sile kruszącej napotykane przeszkody

 

Młodość

Murasaki Shikibu przyszła na świat około 973 roku w arystokratycznej rodzinie Fujiwara, jednym z najpotężniejszych i najbardziej wpływowych rodów w okresie Heian. Dorastała w ówczesnym Kyoto (zwanym wtedy Heian-kyō), które było miejscem, gdzie skupiała się arystokracja i dwór cesarski, a także gdzie Murasaki Shikibu spędziła większość swojego życia, tworząc swoje najważniejsze dzieła. Jej życie od najmłodszych lat naznaczone było tragedią – wczesna utrata matki wprowadziła w jej dzieciństwo nutę smutku i samotności. Ten bolesny rozdział w jej biografii nie tylko rzucał długi cień na jej dzieciństwo, ale również zasadniczo wpłynął na kształtowanie się jej charakteru i osobowości.

 

Wczesna utrata matki w kulturze, która z jednej strony głęboko ceni rodzinne więzi i macierzyńską opiekę, a z drugiej nie daje kobietom wiele możliwości na rozwinięcie głębokich i znaczących relacji z innymi, musiała być dla Murasaki niezwykle bolesnym doświadczeniem. Brak matczynej obecności od tak wczesnego okresu życia mógł wzmocnić w niej poczucie samotności oraz zmusić do wcześniejszego dojrzewania emocjonalnego i intelektualnego. Ta smutna okoliczność wpłynęła na jej wrażliwość i sposób postrzegania świata, co później znalazło odzwierciedlenie w głębi psychologicznej jej literackich postaci.

 

Jednakże, mimo tych trudnych początków, Murasaki wykazała się niezwykłą siłą i determinacją. Zamiast poddać się bierności, której mogła nauczyć się od smutku wczesnych lat, wybrała ścieżkę edukacji i samodoskonalenia. Tragedia, zamiast ją osłabić, stała się fundamentem, na którym zbudowała swoje późniejsze życie i twórczość. To właśnie ta mieszanka osobistego bólu i wytrwałości ukształtowała Murasaki w kobietę o niezachwianej sile ducha, której dzieła przetrwały wieki, zostawiając po sobie trwały ślad w literaturze i kulturze.

 

 

Niedozwolona edukacja

W świecie Japonii w okresie Heian, gdzie tradycyjne role społeczne sztywno wpływały na dostęp do edukacji i rozwój intelektualny, kobiety znajdowały się w cieniu swoich męskich odpowiedników. Mimo tych przeszkód, Murasaki Shikibu (紫式部) nie tylko dążyła do zdobycia wiedzy, ale też przekroczyła granice, które kultura jej epoki narzucała na kobiety.

 

Jej edukacja nie była formalnym procesem uczęszczania na lekcje czy studiowania pod okiem nauczyciela (to było nie do pomyślenia, ponieważ była dziewczynką, nie chłopcem). Zamiast tego, uczyła się z obserwacji i podsłuchiwania lekcji jej brata, które odbywały się w domu. Literatura chińska, z jej bogatą historią i złożonością, była wówczas uważana za domenę mężczyzn, ale Murasaki, kierowana nieposkromioną pasją do literatury, „oszukała system” i „przejęła” wiedzę skierowaną pierwotnie do jej brata.

 

Jej ojciec, Fujiwara no Tametoki (藤原 為時), choć był człowiekiem uczonym i posiadał głębokie zrozumienie literatury oraz kultury, początkowo nie mógł pojąć pragnienia córki do nauki. Kiedy zauważył jednak, jak szybko Murasaki przyswajała wiedzę i jak płynnie posługuje się chińskim – językiem literatury, filozofii i urzędniczych dokumentów tamtej epoki (chiński to taka łacina w Azji wschodniej tamtych czasów) – jego zdumienie mieszało się z rozczarowaniem. "Ach, gdybyś tylko była chłopcem, jakże byłbym dumny", miał powiedzieć, nie zdając sobie sprawy, że jego słowa staną się dla Murasaki nie tyle przeszkodą, ile wyzwaniem. Te słowa, zamiast ją zniechęcić, stały się dla niej motywacją do pokazania, że płeć nie determinuje intelektualnych osiągnięć ani głębi literackiej ekspresji.

 

Murasaki nie tylko nauczyła się chińskiego, ale osiągnęła w nim taką płynność i zrozumienie, które pozwoliły jej czerpać z chińskiej literatury, filozofii i poezji niczym, jakbyśmy dziś powiedzieli, „native speaker”, tworząc fundament pod swoją przyszłą twórczość. Przekształciła ograniczenia narzucone przez społeczeństwo w źródło siły, używając swoich umiejętności, by tworzyć dzieła, które przetrwały wieki. Dzięki swej niezłomności i talentowi, Murasaki Shikibu udowodniła, że determinacja i pasja mogą przełamać najtrudniejsze bariery, a jej dziedzictwo literackie pozostaje niezatarte do dziś.

Trudne wybory: siła w obliczu tragedii

 

Życiorys Murasaki Shikibu jest spleciony z dramatycznych zwrotów fortuny, które ukształtowały ją jako kobietę i pisarkę. Decyzja o małżeństwie z Fujiwarą no Nobutaką była jednym z tych dramatycznych momentów – połączenie z członkiem potężnego klanu Fujiwara, mogło wydawać się obiecującym rozdziałem w jej życiu, ale szybko przekształciło się w źródło głębokiego smutku. Wcześnie bowiem owdowiała (Nobutaka zmarł, prawdopodobnie podczas epidemii, gdy miała dwadzieścia-parę lat, a ich córeczka kilka lat), co rzuciło Murasaki w objęcia samotności i rozpaczy, pozostawiając ją samą, z małym dzieckiem i niepewną przyszłością. Ta część jej życia odzwierciedla tragiczny wymiar ludzkiej egzystencji, z którą Murasaki musiała się zmierzyć znacznie wcześniej, niż większość.

 

Mimo tych ciężkich doświadczeń, Murasaki Shikibu nie ugięła się pod ciężarem swojego losu. Zamiast tego, te głębokie rany i dotkliwe osobiste straty stały się dla niej źródłem siły i inspiracji, a przynajmniej uporu. Zdolność Murasaki do przekształcania bólu i cierpienia w literacką ekspresję nadała jej twórczości głębię emocjonalną i psychologiczną, która do dziś rezonuje z czytelnikami na całym świecie. Przenikliwe portrety ludzkich uczuć i doświadczeń w jej dziełach są bezpośrednim odzwierciedleniem własnych przeżyć. Pisała „własną krwią”, by sparafrazować Nietzschego.

 

 

Służba na dworze cesarzowej Shōshi

 

Murasaki Shikibu została zaproszona na dwór cesarzowej Shōshi dzięki protekcji i wpływom ojca cesarzowej i teścia cesarza Japonii Ichijō - Fujiwara no Michinagi, który był jedną z najpotężniejszych postaci w polityce i społeczeństwie okresu Heian. Michinaga. Dążył on do umocnienia swojej pozycji i prestiżu swojej rodziny, a także chciał podnieść status kulturalny i intelektualny dworu cesarskiego. W tym celu otaczał się i promował wybitne talenty literackie i artystyczne, co było częścią strategii wzmocnienia wizerunku dworu jako centrum kulturalnego. Zwróćmy zatem uwagę, że odmiana w życiu Murasaki, z rozpaczliwej sytuacji samotnej matki bez przyszłości do żyjącej w relatywnym bezpieczeństwie członkini dworu cesarskiego, dokonała się dzięki jej pasji i talentowi.

 

Murasaki Shikibu, znana ze swojej erudycji i talentu literackiego, wkrótce zwróciła na siebie uwagę Michinagi, który docenił jej wyjątkowe zdolności i potencjał jako pisarki i uczonej. Jej reputacja jako autorki oraz jej umiejętności literackie uczyniły ją idealnym kandydatem do służby na dworze cesarzowej Shōshi. Przyjęcie Murasaki na dwór cesarski było uznaniem jej osobistych osiągnięć i w ten sposób Murasaki Shikibu znalazła się w centrum życia dworskiego, gdzie jej wpływ na literaturę i kulturę dworską miał okazję rozkwitnąć.

 

Na dworze cesarzowej Shōshi Murasaki nie tylko pełniła funkcje nauczycielki i doradczyni literackiej, ale również kontynuowała pisanie, tworząc większość swojego magnum opus, "Opowieści o Genji". Jej obecność na dworze i twórczość miały trwały wpływ na literaturę japońską, przyczyniając się do rozwoju gatunku monogatari (opowieści) i kształtowania japońskiej estetyki literackiej.

 

 

Twórczość i schyłek życia

 

Po przybyciu na dwór cesarzowej Shōshi, Murasaki Shikibu znalazła się w samym sercu kulturalnego życia okresu Heian, gdzie jej talent literacki mógł w pełni rozkwitnąć. W otoczeniu arystokracji, w atmosferze skoncentrowanej na sztuce i poezji, Murasaki poświęciła się pisaniu, co zaowocowało stworzeniem jej najważniejszego dzieła, "Opowieści o Genji" (源氏物語, Genji Monogatari). Uważana za pierwszą powieść na świecie, "Opowieść o Genji" to epicka historia o życiu i miłości księcia Genji, przedstawiająca skomplikowaną sieć relacji i emocji na tle wyrafinowanej kultury dworskiej Heian-kyō (stolica Japonii okresu Heian).

 

Jej twórczość nie ograniczała się jednak do "Opowieści o Genji". Murasaki Shikibu prowadziła również dziennik (Murasaki Shikibu Nikki), który oferuje bezcenny wgląd w codzienne życie na dworze cesarskim, oraz napisała zbiór poezji. Jej dzieła odzwierciedlają głębokie zrozumienie ludzkiej psychiki oraz subtelności międzyludzkich relacji, a przez to zyskały nieśmiertelną sławę i pozostają cenione za literacką doskonałość do dzisiaj.

 

Murasaki Shikibu spędziła kilka lat na dworze cesarzowej Shōshi, pełniąc rolę nie tylko damy dworu, ale także nauczycielki i doradczyni literackiej. W późniejszym okresie jej życia, informacje na temat Murasaki stają się rzadsze, co utrudnia dokładne zrekonstruowanie jej dalszych losów. Współczesne badania sugerują, że mogła opuścić dwór i spędzić ostatnie lata życia w samotności, poświęcając się pisaniu i refleksji nad życiem.

 

Dokładna data śmierci Murasaki Shikibu również pozostaje przedmiotem spekulacji. Uważa się, że zmarła około roku 1014, choć niektóre źródła podają późniejsze daty. Niezależnie od daty, jej śmierć oznaczała koniec życia jednej z najbardziej wpływowych postaci w historii literatury japońskiej.

 

 

 

1000-letnie dziedzictwo Murasaki Shikibu

 

W ogrodach i korytarzach starożytnego Kioto, w sercu Japonii okresu Heian, młodziutka, już owdowiała matka, Murasaki Shikibu, tworzyła dzieło, które przetrwało próbę czasu, inspirując nieskończone pokolenia przez ostatnie tysiąc lat (1000 lat to jest ok. 50 kolejnych pokoleń!). "Opowieść o Genji" (源氏物語, Genji Monogatari), uznawana za pierwszą powieść na świecie, stała się kamieniem milowym w historii literatury, analizowaną i podziwianą przez miliony ludzi na przestrzeni dziejów, napisano o tym dziele tysiące prac magisterskich i doktoranckich, adaptowana była na niezliczoną ilość innych tworów kultury – od tradycyjnych teatrów po anime i gry video.

 

Powieść, napisaną przez młodą (poniżej 30-tki) dziewczynę ponad 1000 lat temu, dziewczynę, która od ojca słyszała „Ach, gdybyś tylko była chłopcem, jakże byłbym dumny”jest teraz nauczana w każdej szkole Japonii, jako lektura obowiązkowa oraz jako absolutny filar kultury kraju, jest analizowana przez zaawansowane narzędzia językowe, opisywana przez licznych literaturoznawców. To, co napiała nasza młoda bohaterka z płaczącym dzieckiem na rękach w przed-średniowiecznym społeczeństwie zabraniającym jej jakiejkolwiek edukacji jest teraz oglądane na ekranach monitorów, nauczane przez sztuczną inteligencję w humanoidalnych robotach Saya (pamiętajmy, że to Japonia), tematem dysertacji naukowych i nadal aktualnym tematem w Sieci. Wreszcie – o tej dziewczynie sprzed 1000 lat czytają nawet po drugiej stronie globu, w kraju takim jak Polska, na smartfonach, tabletach i laptopach za pośrednictwem choćby artykułów na takich stronach, jak ikigai-manga-dive.pl.

 

Myslę, że Fujiwara no Tametoki mógłby być jednak dumny z córki.

 

 

Krótki zarys twórczości Murasaki

 

 

Początki nowelistyki: "Opowieść o Genji"

 

"Opowieść o Genji" (源氏物語, Genji Monogatari), dzieło życia Murasaki Shikibu, jest uznawana za pierwszą powieść psychologiczną na świecie i kamień milowy w rozwoju literatury. Skomponowana w okresie Heian, opisuje życie i miłości Hikaru Genji, "lśniącego księcia", oraz jego potomków i współczesnych, tworząc bogaty fresk społeczny i kulturowy dawnej Japonii. Struktura utworu, oparta na zręcznie przeplatających się wątkach i postaciach, w połączeniu z głębokimi opisami psychologicznymi bohaterów, stanowiła absolutną innowację literacką na skalę światową, wprowadzając czytelników w złożony świat emocji, etyki i estetyki.

 

Dzienniki i poezja: osobiste refleksje

 

Oprócz "Opowieści o Genji", Murasaki Shikibu pozostawiła po sobie dzienniki i zbiory poezji, które oferują niezwykły wgląd w życie dworskie okresu Heian oraz wewnętrzny świat autorki. Jej "Dziennik" (紫式部日記, Murasaki Shikibu Nikki) to zarówno kronika codziennego życia na dworze, jak i intymny portret myśli i uczuć Murasaki. Z kolei jej poezje, często improwizowane w trakcie dworskich ceremonii i konkursów, odzwierciedlają wysublimowaną estetykę epoki, oscylując między wyrafinowaną grą słów a głęboką emocjonalnością.

 

 

Wkład w rozwój języka japońskiego

 

Murasaki Shikibu miała nieoceniony wkład w rozwój języka japońskiego. Jej prace, zwłaszcza "Opowieść o Genji", napisane w kana – systemie pisania fonetycznego używanym głównie przez kobiety, który był uznawany za mniej prestiżowy niż chińskie znaki kanji, przyczyniły się do nobilitacji tego systemu pisarskiego. Murasaki eksplorowała możliwości języka japońskiego, jego rytm i brzmienie, co nie tylko wzbogaciło literaturę japońską, ale i wpłynęło na jej dalszy rozwój.

 

 

 

„Genji Monogatari” – o czym jest pierwsza powieść na świecie?

 

"Opowieść o Genji" (源氏物語, Genji Monogatari), napisana na początku XI wieku przez Murasaki Shikibu, stanowi jedno z największych osiągnięć literackich okresu Heian w Japonii. Dzieło to, powstałe w czasach, kiedy dwór cesarski w Kioto (Heian-kyō) był centrum kultury i polityki, odzwierciedla wyrafinowany świat arystokracji, ukazując jednocześnie jej skomplikowane relacje społeczne i emocjonalne.

 

 

Główne postaci i wątki

Centralną postacią powieści jest Hikaru Genji, syn cesarza i jednej z jego konkubin. Po wykluczeniu z linii sukcesji, Genji poszukuje miłości i spełnienia wśród kobiet dworu, stając się bohaterem o niezwykłej urodzie i talentach. Jego życie pełne jest zawiłych związków, skomplikowanych uczuć i politycznych intryg, co sprawia, że "Opowieść o Genji" nabiera charakteru epickiej opowieści o poszukiwaniu miłości, przyjaźni, duchowej harmonii oraz miejsca w świecie. Psychologiczny portret Genji’ego jest głęboki, a jego rozwój osobisty stanowi oś narracyjną całej powieści.

 

 

Tematyka i motywy przewodnie

"Opowieść o Genji" eksploruje uniwersalne tematy miłości, władzy, upadku i odkupienia. Miłość, przedstawiana w różnorodnych formach i konfiguracjach, od namiętności po głębokie uczucie, jest motywem przewodnim dzieła. Władza i jej wpływ na ludzkie losy są obecne zarówno w kontekście politycznym, jak i osobistym, ukazując złożoność relacji międzyludzkich na tle hierarchii społecznej. Upadek Genji, zarówno moralny, jak i społeczny, prowadzi do refleksji nad efemerycznością życia i konsekwencjami ludzkich wyborów, podczas gdy motyw odkupienia pojawia się w dążeniu głównego bohatera do wewnętrznego pokoju i zrozumienia.

 

Kontekst historyczny i kulturalny

"Opowieść o Genji" jest nie tylko literackim arcydziełem, ale również cennym źródłem wiedzy o życiu kulturalnym, obyczajach i wartościach okresu Heian. Murasaki Shikibu, z subtelną wrażliwością i uwagą do detalu, kreśli obraz społeczeństwa, w którym estetyka, poezja i uczucia odgrywają kluczową rolę. Dzieło to, pełne aluzji literackich i poetyckich, stanowi świadectwo roli literatury w ówczesnym Japonii, jednocześnie będąc ponadczasowym przekazem o ludzkiej naturze.

 

"Opowieść o Genji" Murasaki Shikibu pozostaje nie tylko świadectwem literackim swoich czasów, ale również uniwersalną opowieścią o poszukiwaniu miłości, znaczeniu życia i dążeniu do samopoznania, przemawiającą do czytelników na przestrzeni wieków.

 

 

 

Adaptacje twórczości Murasaki w kulturze

 

Twórczość Murasaki Shikibu, a zwłaszcza "Opowieść o Genji", przez wieki inspirowała artystów i twórców, prowadząc do powstania licznych adaptacji w różnych formach sztuki. Od tradycyjnego teatru japońskiego, przez film i współczesne sztuki wizualne, dzieło Murasaki Shikibu pozostaje żywym źródłem inspiracji.

 

 

Teatr

▫ Noh: Jedną z najbardziej znanych adaptacji "Opowieści o Genji" w teatrze Noh jest "Genji Monogatari" autorstwa Zeami Motokiyo, wybitnego twórcy teatru Noh z XIV wieku. Dzieło to skupia się na duchowym aspekcie historii Genji, eksplorując tematy przemijania i odkupienia.

 

▫ Ukiyo-e: Jednym z wybitnych przykładów, w których "Opowieść o Genji" została uwieczniona w sztuce ukiyo-e, jest seria drzeworytów stworzona przez Toshikatę Mizuno na przełomie XIX i XX wieku. Mizuno, mistrz gatunku ukiyo-e, zilustrował sceny z "Opowieści o Genji", oddając bogactwo emocji i złożoność relacji między postaciami. Jego prace, pełne subtelności i elegancji, nie tylko wizualizują narrację Murasaki Shikibu, ale również odzwierciedlają estetykę i ducha epoki Heian, ukazując głęboką fascynację japońskiej kultury tą ponadczasową historią. Te drzeworyty, często przedstawiające Genji w otoczeniu dworskim lub w intymnych momentach z postaciami kobiecymi, są świadectwem trwałego wpływu "Opowieści o Genji" na japońską sztukę wizualną.

 

 

▫ Teatr: Współczesne adaptacje teatralne często eksplorują nowe interpretacje i konteksty dla "Opowieści o Genji", przykładem może być adaptacja teatralna wykonana przez grupę teatralną Ennosuke Ichikawa's Super Kabuki II, która przedstawia historię Genji w bardziej nowoczesnym i dostępnym ujęciu.

 

▫ Sztuki wizualne: Dzieło Murasaki Shikibu zainspirowało również artystów wizualnych. Przykładowo, artystka malarka Tomoko Konoike stworzyła serię dzieł inspirowanych "Opowieścią o Genji", łącząc w nich tradycyjną estetykę japońską z nowoczesnymi technikami artystycznymi, co pozwala na nowe spojrzenie na klasyczną historię.

 

 

 

Twórczość Murasaki w popkulturze

 

 

Manga i anime

 

▫ "Genji Monogatari Sennenki" (2009, Yoshimasa Hiraike)

Anime to jest bezpośrednią adaptacją powieści, przedstawiającą życie i miłości Genji w bogato ilustrowanej formie, zachowując ducha oryginału i przystosowując go dla współczesnej widowni.

 

▫ "Asaki Yumemishi" (1990, Waki Yamato)

Manga, która reinterpretuje "Opowieść o Genji", skupiając się na psychologicznej głębi i uczuciach postaci, przy jednoczesnym zachowaniu historycznego tła opowieści.

 

 

▫ "Sarusuberi: Miss Hokusai" (2015, Hinako Sugiura)

Chociaż nie jest to bezpośrednia adaptacja, ten film anime zawiera nawiązania do "Opowieści o Genji", ukazując wpływ dzieła na sztukę i kulturę japońską.

 

 

Gry Video

 

▫ "Genji: Dawn of the Samurai" (2005, Game Republic)

Gra akcji na PlayStation 2, luźno inspirowana "Opowieścią o Genji", oferująca graczom możliwość przeżycia przygód w stylizowanym na epokę Heian świecie.

 

▫ "Muramasa: The Demon Blade" (2009, Vanillaware)

Chociaż gra nie jest bezpośrednią adaptacją, zawiera liczne odwołania do „Genji Monogatari”, a także elementy kultury i estetyki okresu Heian nawiązujące do wspomnień Murasaki.

 

▫ "Genji: Days of the Blade" (2006, Game Republic)

Kontynuacja "Dawn of the Samurai", rozwijająca historię i wprowadzająca więcej elementów związanych z "Opowieścią o Genji".

 

 

Filmy

 

▫ "The Tale of Genji" (1951, Kōzaburō Yoshimura)

Jeden z pierwszych filmów adaptujących "Opowieść o Genji", przedstawiający historię Genji w tradycyjnej formie.

 

▫ "Genji Monogatari" (1966, Kon Ichikawa)

Adaptacja filmowa, która stara się wiernie oddać ducha oryginału, skupiając się na życiu Genji i jego miłosnych podbojach.

 

▫ "Sennen no Koi - Hikaru Genji Monogatari" (2001, reżyseria: Tonkō Horikawa)

Film "Sennen no Koi - Hikaru Genji Monogatari" to wizualna interpretacja klasycznej opowieści Murasaki Shikibu, łącząca historyczne tło z fikcyjną narracją. Opowiada o życiu i miłosnych przygodach Hikaru Genji, przedstawiając jego poszukiwania miłości i znaczenia w skomplikowanym świecie arystokracji okresu Heian. Film jest bezpośrednią adaptacją "Opowieści o Genji", eksplorując głębię emocjonalną i kulturowe niuanse oryginalnego dzieła, a także jego nieustającą relevancję i wpływ na współczesną kulturę.

 

 

 

Donośny głos Murasaki sprzed tysiąca lat

 

Dziedzictwo Murasaki Shikibu, które rozciąga się przez tysiąclecia, pozostaje żywym testamentem jej niezwykłej wizji, głębi emocjonalnej i literackiej wrażliwości. "Opowieść o Genji" nie tylko zdefiniowała fundamenty nowelistyki, ale również wpłynęła na kształtowanie się literatury światowej, wzbogacając ją o perspektywę psychologiczną i subtelne zrozumienie międzyludzkich relacji. Przekraczając granice swojego czasu i kultury, Murasaki stała się ikoną feminizmu, ukazując siłę kobiecej twórczości w świecie, który często ograniczał jej wyraz.

 

Mniej znany, ale ważny aspekt życia Murasaki Shikibu dotyczy jej inspiracji naturą, która odgrywała znaczącą rolę w jej twórczości. Murasaki miała zwyczaj spędzania czasu w ogrodach cesarskiego pałacu, gdzie obserwacja zmieniających się pór roku i subtelnych piękności przyrody inspirowała ją do pisania. Niektórzy badacze sugerują, że to właśnie te momenty kontemplacji i jedności z naturą pozwoliły jej na stworzenie tak żywych i pełnych emocji opisów w "Opowieści o Genji", nadając jej dziełu uniwersalność i ponadczasowość, która przemawia do czytelników na całym świecie.