Poezja zderzeń

テレビに
大きな根が踊る
零下のマンハッタン

(Terebi ni
Ōkina ne ga odoru
Reika no Manhattan)

Na ekranie telewizora
wielki korzeń tańczy
Manhattan poniżej zera.

— Ban’ya Natsuishi, 2004, A Future Waterfall

Haiku Ban’ya Natsuishi pulsuje zderzeniem światów – w telewizyjnym kadrze Manhattan zamienia się w chłodną, miejską pustynię, a wielki korzeń tańczy w surrealistycznym tańcu. To obraz, który burzy wygodne granice, jakie stawiamy między technologią a naturą, tworząc przestrzeń, w której te dwa aspekty rzeczywistości  próbują koegzystować. W rękach Natsuishi telewizor staje się nowoczesnym oknem na świat, a haiku – medium, które łączy to, co ulotne, z tym, co trwałe, bez względu na epokę. Manhattan zaś to pejzaż metaforycznej zimy, której chłód czuć nie tylko w powietrzu, ale i w ludzkich sercach.

Ban’ya Natsuishi, jak nikt inny, potrafi splatać współczesne elementy z tradycyjną formą haiku. Jego twórczość jest świadomą grą z oczekiwaniami – zamiast podążać za klasycznymi kanonami, eksperymentuje, wprowadza do swoich wierszy technologię, wielkie miasta, sztuczne światła i zimną stal, aby zestawić je z tym, co naturalne. Natsuishi w swoich haiku nie tylko opisuje rzeczywistość – on ją dekonstruuje i odbudowuje, tworząc nowe przestrzenie do refleksji nad losem człowieka w świecie, w którym przedefiniowania wymaga sama natura egzystencji.

W powyższym haiku mamy Manhattan, zimny i obcy, oraz korzeń – symbol głębi i życia, które trwa, nawet gdy wszystko wokół zamarza. Zderzone ze sobą w sposób surrealistyczny, absurdalny. To esencja jego poezji. Spróbujmy się na chwilę przestawić na te nietypowe fale i zajrzyjmy głębiej w haiku, które czytujemy na naszych smartfonach.

Ban’ya Natsuishi (夏石番矢) – życie i twórczość

Ban’ya Natsuishi to postać wyjątkowa na współczesnej scenie literackiej, szczególnie w świecie haiku. Urodzony w 1955 roku, jest profesorem na Uniwersytecie Meiji w Tokio, gdzie wykłada literaturę porównawczą. Jego głęboka znajomość zarówno japońskiej tradycji literackiej, jak i europejskiej awangardy pozwoliła mu na stworzenie unikalnego stylu, który łączy klasyczne formy haiku z nowoczesnymi i postmodernistycznymi eksperymentami. Natsuishi odrzuca tradycyjne kanony w poezji, a jego podejście do haiku to świadoma dekonstrukcja formy, która otwiera przestrzeń dla nowych interpretacji i głębszych filozoficznych refleksji.

Założone przez Natsuishi w 2000 roku Światowe Stowarzyszenie Haiku (World Haiku Association) stało się platformą dla międzynarodowej wymiany artystycznej, która łączy poetów haiku z różnych kultur. Dzięki niemu haiku, niegdyś (pozornie) nierozerwalnie związane z japońską estetyką, stało się formą poetycką otwartą na perspektywy ludzi z całego globu.

Filozofia Natsuishi opiera się na zderzeniu tradycji z nowoczesnością. Jego haiku, często pozbawione tradycyjnych elementów takich jak kigo (sezonowe słowo), rozgrywają się na płaszczyźnie nowoczesnego świata – pełnego technologii, globalnych problemów i egzystencjalnych pytań. Modernistyczne podejście Natsuishi nie tylko kwestionuje ustalone ramy haiku, ale także prowokuje do refleksji nad miejscem człowieka w świecie, gdzie technologia i natura są nierozłączne. Jego wiersze z jednej strony, zgodnie z tradycją, stają się pomostem między tym, co wieczne, a tym, co ulotne, ale sam poeta w ramach tego filozoficznego setupu konsekwentnie poszukuje nowych form wyrazu, otwierając haiku na kosmologiczne, polityczne i społeczne tematy.

„Endless Helix” – emocjonalna głębia

Ban’ya Natsuishi w swojej twórczości haiku osiąga nieczęsto spotykaną głębię emocjonalną, która wyróżnia jego poezję. Jego haiku nie są jedynie zapisami momentów obserwacji natury, jak w tradycyjnej formie, lecz stają się narzędziem eksploracji ludzkiej psychiki, przepełnionej niepokojem, lękiem i poczuciem straty. Tomiki takie jak Endless Helix, Hybrid Paradise czy Black Card są pełne haiku, które odzwierciedlają zbiorowe i indywidualne traumy, jakie dotknęły zarówno Japonię, jak i świat. Jednym z centralnych tematów, który przewija się przez jego poezję, jest nieustanny lęk przed katastrofą — zarówno naturalną, jak i stworzoną przez człowieka. Te haiku, z ich zaskakującymi obrazami, poruszają najgłębsze aspekty ludzkiego doświadczenia.

W jednym z jego słynnych haiku:

広島という言葉
蝶より重いか

(Hiroshima to iu kotoba
Chō yori omoi ka)

"Słowo “Hiroshima” –

Czy jest cięższe

Od motyla?"

— Ban’ya Natsuishi, Endless Helix

Natsuishi ukazuje moc symboli i znaczeń, które nosimy w sobie jako społeczeństwo. "Hiroshima" — słowo, które niesie w sobie całą historię bólu, zagłady i ludzkiego cierpienia, staje w kontraście do motyla — ulotnego, lekkiego, symbolizującego delikatność i życie. Haiku stawia pytanie nie tylko o ciężar pamięci, ale także o sposób, w jaki nasza świadomość kolektywna przetwarza i zachowuje traumę. Czy pamięć o Hiroshimie jest lżejsza czy cięższa niż motyl? Czy nasza pamięć o tragedii przekształciła się w coś nieuchwytnego i ulotnego, czy też stała się nieznośnie ciężka, jak kamień, który nosimy w sobie?

Natsuishi często porusza się na granicy zrozumienia emocji związanych z traumą. Jego poezja działa jak lustro, które odbija te najbardziej pierwotne, trudne do wyrażenia uczucia. Używając prostych, lecz sugestywnych obrazów, Natsuishi tworzy przestrzeń, w której lęk i niepewność stają się namacalne. W haiku o Hiroshimie pytanie o ciężar wspomnień staje się pytaniem o kondycję człowieka w obliczu masowej destrukcji — pytaniem, które odnosi się do każdej tragedii, która przekształciła nasze społeczeństwo.

W innym haiku, Natsuishi dotyka głębi ludzkiego strachu przed nieznanym:

雲の形を越えて
我々は
記憶を失った

(Kumo no katachi o koete
Wareware wa
Kioku o ushinatta)

"Chmura poza wszelkim kształtem —
utraciliśmy
nasze wspomnienia."

— Ban’ya Natsuishi, Endless Helix

Tutaj obraz chmury, pozbawionej formy, jest metaforą nieokreślonego lęku przed utratą pamięci — czy to osobistej, czy społecznej. Chmura, która zmienia kształty, symbolizuje nieuchwytność naszych wspomnień, ich ciągłą zmienność i tendencję do rozmywania się z czasem. To haiku otwiera pole do refleksji nad ulotnością naszej świadomości i niepewnością, z jaką mierzymy się w obliczu upływu czasu. Czy jesteśmy w stanie zachować pamięć o najważniejszych wydarzeniach, czy też — jak chmura — one również ulegną rozproszeniu, tracąc swoją formę?

W poezji Natsuishi nie chodzi jednak tylko o dokumentowanie traumatycznych wydarzeń. Jego haiku odnoszą się do nieuchwytnego, metafizycznego aspektu katastrof — naturalnych i nuklearnych — które wstrząsnęły Japonią i światem. W obliczu tych tragedii Natsuishi ukazuje, że człowiek nie jest w stanie w pełni zrozumieć czy zinternalizować skali zniszczenia. Jego haiku oferują jedynie fragmenty tego doświadczenia, pozwalając nam zbliżyć się do tego, co niewyrażalne, lecz nigdy nie dają nam pełnej odpowiedzi. Emocjonalna głębia jego wierszy polega na tym, że prowokują nas do refleksji nad naszą kruchością i ograniczeniami — zarówno indywidualnymi, jak i zbiorowymi.

Ban’ya Natsuishi nie boi się zadać trudnych pytań w swoich haiku. Czy można mierzyć pamięć w kategoriach ciężaru? Czy jest ona lekka, jak motyl, czy przytłacza nas swoim brzemieniem? W jego twórczości czuć głęboki, psychologiczny wgląd w ludzką naturę — w to, jak przetwarzamy i zachowujemy wspomnienia, jak radzimy sobie z lękiem przed nieznanym, i w jaki sposób odnajdujemy znaczenie w świecie pełnym chaosu i destrukcji.

Eksperymenty z formą: Gendai Haiku

Ban’ya Natsuishi jest jednym z czołowych przedstawicieli gendai haiku, nowoczesnej odmiany haiku, która nie boi się przekraczać granic tradycyjnej formy. W przeciwieństwie do klasycznego haiku, które było silnie oparte na motywach natury i cyklach pór roku, gendai haiku odrzuca sztywne reguły, takie jak obecność kigo, czyli słowa odnoszącego się do sezonu. Natsuishi rezygnuje z tradycyjnych ograniczeń formalnych, aby eksperymentować z językiem, obrazem i znaczeniem, tworząc wiersze pełne zaskakujących skojarzeń i subwersji.

Jak zauważa Adam T. Bogar (też poeta haiku, węgierski), Natsuishi wyprowadza haiku na zupełnie nowe terytorium, gdzie liberalna swoboda ekspresji staje się narzędziem do budowania emocjonalnych i intelektualnych pejzaży, które wykraczają daleko poza konwencje. Jego twórczość, często określana jako postmodernistyczna, porusza się na styku chaosu i porządku.

Przykładem odważnej subwersji znaczeń jest haiku z „Hybrid Paradise” Natsuishiego:

激しい風
千匹の鼠が押す
火の車

(Hageshii kaze
Senbiki no nezumi ga osu
Hi no kuruma)

"Gwałtowny wiatr —
tysiąc myszy pcha
ognisty wóz."

— Ban’ya Natsuishi, Hybrid Paradise

W tym haiku Natsuishi wykorzystuje surrealistyczne obrazy, aby stworzyć atmosferę grozy i niepokoju. Wiatr, który staje się gwałtowny, wydaje się siłą destrukcyjną, lecz to obraz tysiąca myszy pchających ognisty wóz wywołuje największe wrażenie. Jest to scena rodem z surrealistycznego snu, w której naturalne elementy (wiatr) zostają połączone z elementami symbolizującymi chaos i destrukcję. Obraz ognistego wozu, pchanego przez myszy, symbolizuje nie tylko zagładę, ale także dehumanizację – myszy, które zwykle kojarzone są z małymi, niewinnymi stworzeniami, zostają tu zamienione w motory napędzające katastrofę.

W haiku Natsuishi możemy dostrzec wpływy europejskiego dadaizmu i surrealizmu. Obrazy, które wydają się absurdalne lub niemożliwe, działają na poziomie emocjonalnym i podświadomym. Tysiąc myszy pchających wóz ognia wywołuje wrażenie chaosu, niepewności i utraty kontroli nad rzeczywistością. Jest to poezja, która stawia nas w obliczu niepojętego świata, gdzie tradycyjne narracje rozpadają się, a człowiek, zdehumanizowany i zredukowany do roli obserwatora, nie potrafi znaleźć sensu w otaczającym go chaosie.

Subwersja znaczeń w twórczości Natsuishi nie polega jedynie na rozbijaniu konwencji formalnych, ale na poszerzaniu granic tego, co haiku może wyrazić. Zamiast prostych obrazów natury, które mają być obrazem chwili, „haiku momentu”, Natsuishi wprowadza nas w świat, w którym obrazy są zniekształcone, a znaczenia wielowymiarowe. To właśnie to odważne podejście sprawia, że jego gendai haiku porusza się na pograniczu chaosu i porządku, dehumanizacji i odnowy, pozostawiając czytelnika z pytaniami, na które nie ma prostych odpowiedzi.

Ciążąca katastrofa -  „Black Card”

Katastrofy, zarówno naturalne, jak i nuklearne, są w poezji Ban’ya Natsuishi czymś więcej niż tylko opisem zniszczenia. W jego haiku stają się one głęboką refleksją nad fundamentalną kondycją człowieka, który w obliczu sił natury oraz technologii staje się bezsilny, zmuszony do konfrontacji z własną kruchością. Natsuishi nie ucieka od brutalnych obrazów zniszczenia, ale wplata w nie subtelne, symboliczne motywy, które ukazują emocjonalne i psychiczne konsekwencje katastrof. Jego twórczość, szczególnie w tomikach Endless Helix i Black Card, maluje obraz świata, w którym nie tylko fizyczna destrukcja, ale także wewnętrzny chaos i emocjonalne zagubienie są nieodłącznymi elementami współczesnej egzystencji.

W haiku Natsuishi katastrofy niosą za sobą nie tylko zewnętrzne spustoszenie, ale także wewnętrzne traumy, których głębia nie zawsze jest natychmiast dostrzegalna. Jednym z haiku, które doskonale ilustruje tę emocjonalną złożoność, jest:

蛇が金色の草を奪った
我々の最初の不幸

(Hebi ga kiniro no kusa o ubatta
Wareware no saisho no fukō)

"Wąż skradł
złotą trawę:
nasze pierwsze nieszczęście."

— Ban’ya Natsuishi, Black Card

To haiku, choć pozornie proste, niesie w sobie bogaty ładunek symboliczny. Wąż, odwieczny symbol grzechu i zdrady, kradnie złotą trawę — symbol życia, czystości i nadziei. Ten obraz przywodzi na myśl archetypiczne motywy, takie jak biblijny raj i utracona niewinność. Natsuishi, w kontekście tego haiku, nie odnosi się jednak wyłącznie do mitologii czy religii. Złota trawa to również symbol nadziei, której człowiek zostaje pozbawiony w wyniku katastrofy — zarówno tej naturalnej, jak i stworzonej przez człowieka. Wąż, który kradnie, reprezentuje tutaj nie tylko siłę destrukcji, ale także nasze wewnętrzne lęki i traumy, które budzą się w obliczu nieuchronnego zagrożenia.

W tym haiku pojawia się głęboka refleksja nad utratą — pierwszym prawdziwym doświadczeniem żalu, który zostaje wyrwany z serca człowieka w chwili katastrofy. W kontekście katastrof nuklearnych, jak te w Hiroshimie, Nagasaki czy Fukushimie, to haiku nabiera jeszcze większego znaczenia. Utrata „złotej trawy” może symbolizować nadzieję, którą ludzkość raz na zawsze straciła w momencie zderzenia z niszczycielską siłą, jaką sama stworzyła. Pierwsze nieszczęście, o którym pisze Natsuishi, to moment, w którym człowiek uświadamia sobie swoją odpowiedzialność za katastrofę, a zarazem swoją bezsilność wobec potężnych sił natury i technologii.

W tomiku Black Card, katastrofy nuklearne zyskują dodatkowy wymiar emocjonalny. Natsuishi, w swych mrocznych, często apokaliptycznych obrazach, pokazuje, że człowiek nie tylko jest ofiarą, ale również sprawcą swojej zagłady. W haiku takich jak:

草芽
プルトニウムで
豊かに洗礼

(Kusame
Purutoniumu de
Yutaka ni senrei)

"Pączek trawy

plutonem

obficie ochrzczony"

— Ban’ya Natsuishi, Black Card

Widzimy ironię i przerażenie, jakie towarzyszą doświadczeniu katastrofy nuklearnej. Trawa, która zwykle symbolizuje odnowę i życie, zostaje tutaj „ochrzczona” plutonem, elementem jednoznacznie kojarzonym ze śmiertelnym wpływem promieniowania. To obraz zderzenia nadziei z absolutnym zniszczeniem, w którym natura, zamiast odnawiać się, zostaje naznaczona trwałym śladem ludzkiej destrukcji.

Katastrofy w haiku Natsuishi są więc nie tylko zewnętrznymi wydarzeniami, ale także głęboko wewnętrznymi traumami, które odciskają się na ludzkiej psychice. Są przypomnieniem, że ludzkość, choć zdolna do wielkich osiągnięć technologicznych, jest jednocześnie autorem swojej własnej zagłady. To doświadczenie żalu, które wypełnia jego poezję, jest próbą zrozumienia, jak katastrofy wpływają na nasze poczucie tożsamości, odpowiedzialności i nadziei na przyszłość.

Zderzenie piękna i brutalności: „A Future Waterfall”

Twórczość Ban’ya Natsuishi zderza ze sobą dwa pozornie nieprzystające do siebie światy: subtelne, efemeryczne piękno natury i brutalną, nierzadko krwawą rzeczywistość cywilizacyjnej destrukcji. Jego haiku z tomiku A Future Waterfall ujmuje ten kontrast w sposób, który burzy nasze oczekiwania względem haiku – formy poetyckiej często kojarzonej z celebracją przyrody. U Natsuishi natura nie jest przestrzenią harmonii, ale raczej polem, na którym piękno życia zostaje splamione brutalnymi realiami współczesnego świata. W ten sposób poeta tworzy wyjątkowe, głęboko refleksyjne dzieła, które w nieoczywisty sposób ukazują ludzką kondycję.

桜散る
新聞が血を
多く吸う

(Sakura chiru
Shinbun ga chi o
Ōku suu)

"Opadają płatki wiśni:

gazety wchłaniają
oceany krwi."

— Ban’ya Natsuishi, A Future Waterfall

Natsuishi zestawia delikatność opadających kwiatów wiśni z brutalnością krwawej rzeczywistości, którą chłoną gazety – medium relacjonujące katastrofy, wojny i społeczne tragedie. Z jednej strony mamy obraz niezwykle symboliczny dla japońskiej kultury – opadające płatki sakury, które od zawsze symbolizowały ulotność życia, przemijanie i melancholię związaną z tym, co nieuniknione. Z drugiej strony, mamy obraz gazet, które beznamiętnie "wysysają" krew – metafora nie tylko fizycznej przemocy, ale i mediów żerujących na sensacji i ludzkim cierpieniu.

Ta symboliczna konfrontacja piękna i okrucieństwa otwiera pole do głębszej refleksji. Opadające kwiaty wiśni to nie tylko metafora ulotności życia, ale również przypomnienie, że natura, pomimo swojego piękna, nie jest wolna od destrukcji – zarówno tej wewnętrznej, jak i zewnętrznej, przyniesionej przez cywilizację. W kontekście tego haiku, można dostrzec smutną ironię – delikatne, niemal niewinne kwiaty wiśni stają się tłem dla bezlitosnej rzeczywistości, gdzie przemoc i cierpienie są niemalże nieodłączną częścią codzienności.

Jak wspominaliśmy już, haiku Natsuishi często zderza te dwa światy, aby podkreślić, jak nietrwałe i ulotne jest życie w obliczu wielkich tragedii i destrukcji społecznej. Kwiaty wiśni, które tradycyjnie kojarzone są z estetyką „mono no aware”, tutaj stają się świadkami okrutnej rzeczywistości, symbolizowanej przez „krew na sprzedaż”, która pojawia się w nagłówkach gazet. Natsuishi w tym haiku podważa klasyczne ujęcie przyrody jako miejsca kontemplacji, wprowadzając do niej elementy przemocy i cierpienia, które zacierają granice między tym, co naturalne, a tym, co stworzone przez człowieka.

To haiku można również odczytać jako komentarz na temat kondycji współczesnego społeczeństwa, w którym media odgrywają kluczową rolę w podtrzymywaniu i przekazywaniu narracji o brutalności świata. Gazety, które „wchłaniają krew”, mogą symbolizować naszą zbiorową fascynację przemocą i tragedią, w której piękno życia zostaje przyćmione przez sensacyjny przekaz medialny. Tak jak kwiaty wiśni opadają cicho, tak i życie ludzkie jest delikatne, lecz ta ulotność zostaje brutalnie zakłócona przez ciągły napływ sensacyjnych informacji o cierpieniu.

W „A Future Waterfall” Natsuishi nie pozostawia nas z jednoznacznym przekazem. Jego poezja pozostaje otwarta na różnorodne interpretacje, a zderzenie piękna natury z brutalnością cywilizacji staje się miejscem głębokiej refleksji nad kondycją współczesnego świata. Haiku, które tradycyjnie miało przynosić ukojenie, u Natsuishi staje się miejscem, gdzie piękno życia zostaje zatrute przez krwawą rzeczywistość.

Wizja świata i człowieka: „Hybrid Paradise”

赤い涙
黒い血
我々の言葉は檻

(Akai namida
Kuroi chi
Wareware no kotoba wa ori)

"Czerwone łzy,
czarna krew,
nasz język jest klatką."

— Ban’ya Natsuishi, Hybrid Paradise

W tym haiku Natsuishi przedstawia język jako metaforyczną klatkę, która więzi nasze emocje, myśli i doświadczenia. Czerwona łza i czarna krew symbolizują głęboki ból i cierpienie związane z traumą apokaliptycznych wydarzeń, takich jak katastrofy nuklearne, wojny czy katastrofy naturalne. Kolory — czerwony i czarny — niosą za sobą silne konotacje emocjonalne. Czerwień łez sugeruje intensywność cierpienia, a czerń krwi odnosi się do utraty życia i nadziei. Natsuishi tworzy obraz, w którym nie tylko człowiek, ale również sama ludzka komunikacja jest niewystarczająca w obliczu takich wydarzeń.

Symbolika języka jako klatki otwiera pole do refleksji nad tym, jak bardzo ograniczone są nasze możliwości wyrażania głębi własnych odczuć. Haiku Natsuishi koncentruje się na emocjach, które trudno przekazać za pomocą słów, szczególnie w kontekście wielkich katastrof. W takich chwilach język staje się narzędziem, które nie tylko nas ogranicza, ale wręcz izoluje od pełnego zrozumienia i odczuwania. Trauma, o której pisze Natsuishi, nie jest jedynie fizycznym bólem, ale także wewnętrzną walką z ograniczeniami języka — naszą niezdolnością do pełnego przekazania bólu, który nosimy.

W świecie gdzie cierpienie i tragedia są nam nieodłączne, często jesteśmy zmuszeni do milczenia lub do używania zautomatyzowanych fraz, które nie oddają pełni naszych doświadczeń. Język, który miał być naszym narzędziem, przekształca się w zamkniętą przestrzeń, która ogranicza nasze zrozumienie zarówno świata, jak i samych siebie. To symboliczne uwięzienie przez język sugeruje, że nasze próby opisania rzeczywistości po katastrofie mogą jedynie zbliżać nas do powierzchni, pozostawiając głębokie uczucia nieuchwytnymi.

Świat przedstawiony w Hybrid Paradise to miejsce, w którym logika i porządek zostały zastąpione przez chaos, a człowiek, choć posiada narzędzia do zrozumienia tego chaosu, pozostaje bezradny. Jego egzystencjalna refleksja nad językiem jako klatką nie jest tylko komentarzem na temat współczesnych problemów komunikacyjnych, ale głęboką medytacją nad położeniem człowieka w obliczu nieuniknionych tragedii.

To, co pozostaje po lekturze tych haiku, to świadomość, że w świecie, który rozpadł się na fragmenty, zarówno nasze emocje, jak i nasza zdolność ich wyrażania, są rozbite na drobne kawałki — zbyt małe, by uchwycić całość doświadczenia.

Krok w przyszłość haiku

Twórczość Ban’ya Natsuishi jest odważnym krokiem w przyszłość haiku, ukazującym, że nawet najstarsze formy poezji mogą adaptować się do zmieniającego się świata. Jego eksperymenty z gendai haiku, w których odrzuca tradycyjne kigo i otwiera się na współczesne tematy, pokazują, że w haiku może się jeszcze wiele wydarzyć. Natsuishi wprowadza nowoczesne elementy, takie jak technologia, wielkie miasta i katastrofy nuklearne, nadając im poetycki sens i głębię, która budzi w czytelniku zarówno zachwyt, jak i niepokój. To artysta, który nie boi się zadawać trudnych pytań – o naszą tożsamość, o pamięć, o odpowiedzialność za świat, który sami stworzyliśmy.

Jego haiku są lustrem, w którym odbijają się zarówno piękno, jak i brutalność naszego świata. Wiersze Natsuishi wykraczają poza proste opisy natury, eksplorując nie tylko zewnętrzne krajobrazy, ale i wewnętrzne przestrzenie ludzkiej psychiki. Trauma, strata, dehumanizacja, a także nieustanne poszukiwanie sensu – te tematy przewijają się przez jego twórczość, skłaniając do refleksji nad miejscem człowieka w świecie pełnym chaosu i zniszczenia. Natsuishi udowadnia, że haiku może być nośnikiem głębokich emocji i filozoficznych przemyśleń, nie tracąc przy tym swojej formy ani ulotnej natury.

Jego twórczość wprowadza haiku w nową erę, w której estetyka mono no aware łączy się z tematami apokaliptycznymi, a język staje się zarówno narzędziem ekspresji, jak i świadomym ograniczeniem. Natsuishi zainspirował wielu poetów na całym świecie, pokazując, że poezja, niezależnie od kontekstu kulturowego, może być głosem naszej wspólnej, globalnej egzystencji.

Sprawdź podobne artykuły:

Zaskakujące haiku: Japoński Duch Minimalizmu w Rytmie 5-7-5

Lekcja z Sei Shōnagon: Jak zatrzymać na chwilę naszą szarą codzienność, przyjrzeć się jej i zaczarować?

Grzmiąca cisza wodospadu: Hiroshi Senju i sztuka na krańcu poznania

Dzwoneczki fūrin – duchowość może mieć lekkość letniego popołudnia

Duchowe pejzaże w japońskiej sztuce sumi-e

    未開    ソビエライ

  Mike Soray

   (Michał Sobieraj)

未開    ソビエライ

 Pasjonat kultury azjatyckiej z głębokim uznaniem dla różnorodnych filozofii świata. Z wykształcenia psycholog i filolog - koreanista. W sercu programista (gł. na Androida) i gorący entuzjasta technologii, a także praktyk zen i mono no aware. W chwilach spokoju hołduje zdyscyplinowanemu stylowi życia, głęboko wierząc, że wytrwałość, nieustający rozwój osobisty i oddanie się swoim pasjom to mądra droga życia. Autor książki "Silne kobiety Japonii" (>>zobacz)

Osobiste motto:

"Najpotężniejszą siłą we wszechświecie jest procent składany." - Albert Einstein (prawdopodobnie)

Mike Soray

(aka Michał Sobieraj)

Napisz do nas...

Ciechanów, Polska

dr.imyon@gmail.com

___________________

inari.smart

Chcesz się podzielić swoimi przemyśleniami czy uwagami o stronie lub apce? Zostaw nam wiadomość, odpowiemy szybko. Zależy nam na poznaniu Twojej perspektywy!