

Dziś poznamy tę wyjątkową historię. Kaizoku (japońscy piraci) rodu Murakami to opowieść o wojownikach mórz, którzy byli zarówno strażnikami, jak i żeglarzami, a w chwilach wytchnienia – poetami, układającymi renga i tanka. Przeniesiemy się na burzliwe wody Morza Wewnętrznego Seto, by odkryć ich fortece, zrozumieć, jak kontrolowali handel i wyrobić sobie opinię – czy byli piratami, czy strażnikami, czy biznesmenami?



To właśnie dzięki tej sieci fortec i znajomości zdradliwych prądów kaizoku Murakami zdobyli reputację niepokonanych „władców mórz”. Nikt nie mógł przepłynąć przez Morze Wewnętrzne Seto bez ich wiedzy, a ci, którzy próbowali ominąć ich strażnice, ryzykowali utratę dobytku i życia. W ten sposób wyspy Geiyo stały się nie tylko centrum ich władzy, ale także symbolem wojskowego i politycznego geniuszu Murakami.


W czasach sengoku, choć formalnie byli samurajami – lojalnymi wobec potężnych daimyō, takich jak klany Mōri czy Ōuchi – ich sposób działania przypominał bardziej zorganizowaną grupę „morskich przedsiębiorców”, których metody niekoniecznie były zgodne z prawem i mogły być interpretowane jako piractwo.

Nieformalna domena Murakami była znacznie bardziej rozległa i opierała się na reputacji ich siły oraz sieciach kontaktów wśród „ludzi morza” – rybaków, marynarzy, handlarzy i portowych pracowników. Przykładowo, port Akamagaseki, choć formalnie nie należał do Murakami, znajdował się pod ich nieoficjalną kontrolą dzięki relacjom z miejscowymi zarządcami. W każdym porcie, gdzie docierały statki, wiadomo było, że żaden towar nie przepłynie przez wody Seto bez wiedzy lub zgody Murakami.


Jeszcze bardziej skomplikowana sytuacja panowała na wyspie Futagami, gdzie mieszkańcy przez lata znajdowali się pod dominacją różnych gałęzi rodu Murakami. Przed 1582 rokiem wyspa była zarządzana zarówno przez Noshima, jak i Kurushima, które rywalizowały o wpływy. Mieszkańcy Futagami, głównie rybacy i producenci soli, musieli płacić daniny w postaci owoców morza, drewna opałowego i innych dóbr. Po przejęciu wyspy przez Noshima w 1582 roku, wprowadzono nowe prawa, które zabraniały mieszkańcom podejmowania działań na własną rękę, takich jak samodzielna ochrona statków czy handel bez zgody Murakami.


Podatki nie były jednak jedynym źródłem dochodu – Murakami aktywnie uczestniczyli w handlu morskim. Zarządzali siecią portów i punktów wymiany towarów, jednocześnie pobierając opłaty od przepływających statków i oferując eskorty handlowe. Przykładem ich wpływów była wyspa Shiwaku, znana jako ważny punkt handlowy.
Niezrównani administratorzy mórz
Murakami, balansując między rolą piratów a strażników mórz, stworzyli wyjątkowy system administracyjny, który obejmował zarówno prężne zarządzanie osadami nadmorskimi, jak i kontrolę nad szlakami handlowymi. Dzięki znajomości prądów, umiejętnościom nawigacyjnym i doskonałej organizacji handlu oraz podatków, stali się nie tylko „królami mórz”, ale również mistrzami zarządzania w trudnym, morskim środowisku. Ich wpływy były tak dalekosiężne, że żaden statek nie mógł czuć się bezpiecznie na Morzu Wewnętrznym bez ich zgody.

To właśnie połączenie siły militarnej, doskonałej organizacji i strategicznego myślenia uczyniło Murakami prawdziwymi „Władcami Mórz.” Ich domena, zarówno formalna, jak i nieformalna, była nie tylko siecią wpływów, ale także narzędziem kontroli, które umożliwiało im przekształcenie Morza Wewnętrznego w ich własne, niepodzielne królestwo.
Ród Murakami, choć znany jako „królowie mórz” i mistrzowie morskiej strategii, wyróżniał się również swoją niezwykłą kulturą i wykształceniem, czyniąc ich grupę jeszcze bardziej inwyjątkową. W przeciwieństwie do stereotypowego obrazu pirata jako nieokrzesanego rabusia, Murakami byli ludźmi wszechstronnie wykształconymi, z silnym zakorzenieniem w japońskiej tradycji artystycznej i literackiej. Szczególną pasją tego rodu była poezja, a ich twórczość odzwierciedlała ich życie duchowe i erudycję.
Poezja i ceremonia renga
Jednym z najbardziej znanych przejawów ich zamiłowania do literatury było komponowanie renga (連歌) – poezji łączonej, tworzonej podczas ceremonii, gdzie kolejne osoby w grupie dodawały po jednym wersie, budując wspólną opowieść. Ród Murakami organizował sesje renga w świątyni Oyamazumi (大山祇神社), uznawanej za miejsce czczone przez żeglarzy i wojowników jako święte. Poezje te były często dedykowane bóstwom opiekuńczym, aby zapewnić pomyślność w morskich wyprawach i bitwach. Renga stała się nie tylko formą modlitwy, ale także sposobem na podkreślenie ich wykształcenia i prestiżu. Wersy, które komponowali, łączyły w sobie hołd dla natury Morza Wewnętrznego oraz ich własne przeżycia jako „strażników mórz”.
Wykształcenie i tradycja samurajska
Murakami byli także uważani za ludzi wykształconych w duchu samurajskiego etosu. Jako ród samurajski, przywiązywali ogromną wagę do edukacji, w tym znajomości literatury klasycznej, kaligrafii, filozofii i strategii wojennej. Dzięki temu ich postrzeganie świata wykraczało poza prostą walkę o przetrwanie i wzbogacanie się – łączyło elementy duchowości, lojalności i twórczości artystycznej. Poeci i myśliciele tego rodu często czerpali inspirację z otaczających ich krajobrazów wysp Geiyo i burzliwych wód Morza Wewnętrznego.

Ich wykształcenie i pasja do poezji przyczyniały się do ich reputacji jako nie tylko niepokonanych na morzu, ale także wyjątkowych w sferze intelektualnej. Dzięki tej szczególnej kombinacji siły, ogłady i literackiego kunsztu, Murakami stali się legendarnymi postaciami, które wykraczają poza granice stereotypowego obrazu pirata.
Ród Murakami, nazywany „władcami mórz,” zasłynął nie tylko jako administratorzy i żeglarze, ale także jako mistrzowie morskiej strategii, których działania zaważyły na losach największych konfliktów epoki Sengoku. Ich historia wojenna to opowieść o wielkich zwycięstwach, bolesnych porażkach i skomplikowanych relacjach z potężnymi patronami, takimi jak klany Mōri, Ōtomo czy Kōno.
Bitwa pod Miyajimą (1555): Zwycięstwo dzięki strategii morskiej
Jednym z najbardziej pamiętnych momentów w historii Murakami była bitwa pod Miyajimą w 1555 roku, podczas której ród ten odegrał kluczową rolę w zwycięstwie klanu Mōri nad potężnym klanem Ōuchi. Wojna toczyła się o kontrolę nad strategicznie położoną wyspą Miyajima, gdzie znajduje się słynne sanktuarium Itsukushima z czerwonym torii, które zdaje się unosić na wodzie.
W tej bitwie Murakami wykorzystali swoje doświadczenie żeglarskie i znajomość zdradliwych prądów Geiyo, aby potajemnie przetransportować wojska Mōri Motonari na wyspę pod osłoną nocy i burzy. Ich floty zakotwiczyły w pobliżu wyspy, umożliwiając desant żołnierzy, którzy przeprowadzili niespodziewany atak na siły Ōuchi. Dzięki tej strategii wojska Mōri zdobyły zamek Miyao, a ponad 4,700 żołnierzy Ōuchi zostało pokonanych. Sukces ten był przełomowym momentem w historii klanu Mōri, który dzięki wsparciu Murakami stał się jedną z dominujących potęg regionu Chūgoku.
Dwie dekady później, w 1576 roku, Murakami ponownie udowodnili swoją wartość jako morskich strategów podczas pierwszej bitwy pod Kizugawaguchi. Flota Murakami, dowodzona przez najstarszego syna Takeyoshiego Murakami - Motoyoshiego, wsparła klan Mōri w walce przeciwko Odzie Nobunadze, który próbował odciąć twierdzę Hongan-ji w Osace od dostaw zaopatrzenia.
Murakami zastosowali innowacyjną taktykę polegającą na użyciu małych, zwrotnych jednostek, które były w stanie skutecznie atakować większe okręty Nobunagi. Dzięki doskonałej znajomości prądów morskich zaskoczyli wroga, co pozwoliło im rozbić blokadę i dostarczyć zaopatrzenie do oblężonej twierdzy. Zwycięstwo to było jednym z największych triumfów w historii Murakami, a ich taktyka została później opisana w słynnym traktacie wojennym „Zasady walki morskiej Murakami” (村上舟戦要法, Murakami Shūsen Yōhō).
Druga bitwa pod Kizugawaguchi (1578): Starcie z „żelaznymi okrętami”
Dwa lata później, w 1578 roku, Murakami ponownie zmierzyli się z flotą Ody Nobunagi (wiemy, że Nobunaga nie odpuszczał) podczas drugiej bitwy pod Kizugawaguchi. Tym razem jednak ich przeciwnikiem był Kuki Yoshitaka, dowódca morskiej floty Nobunagi, który wprowadził na pole bitwy nową broń: żelazne okręty (鉄甲船, tekkōsen). Te masywne jednostki, pokryte żelaznymi płytami, były niemal odporne na ataki łuków i strzał, które stanowiły główne uzbrojenie floty Murakami.
Mimo ich doświadczenia i zaciętej walki, flota Murakami została pokonana, a żelazne okręty Nobunagi odegrały kluczową rolę w rozbiciu sił Mōri. Porażka ta była bolesnym ciosem dla Murakami, ale jednocześnie dowodem na zmieniający się charakter wojny morskiej w Japonii, gdzie technologia zaczęła przeważać nad tradycyjną taktyką.

Na przykład w latach 1542–1582 Murakami kilkukrotnie zmieniali strony, wspierając na przemian klany Ōtomo, Mōri i Kōno w zależności od korzyści politycznych i ekonomicznych. Również różne gałęzie rodu Murakami potrafiły walczyć przeciwko sobie, jeśli ich doraźne interesy tak dyktowały. W 1582 roku Noshima Murakami, pod patronatem Mōri, pokonali Kurushima Murakami i przejęli kontrolę nad ich wyspami, umacniając swoją pozycję jako najpotężniejszego odłamu rodu.
Potężni patroni potrzebowali Murakami do osiągania swoich celów morskich, podczas gdy Murakami korzystali z tych relacji, aby rozszerzać swoje wpływy i zabezpieczać swoje domeny. Ta złożona gra lojalności i niezależności czyniła z nich wyjątkowych graczy, którzy w równym stopniu polegali na sile, jak i dyplomacji.

W ten sposób kluczowe elementy potęgi Murakami – kontrola nad Morzem Wewnętrznym Seto i autonomiczne „królestwo morskie” – zostały rozbite. Jednak kaizoku Murakami nie zniknęli natychmiast: część ich struktur została zintegrowana w formie legalnych flot wojskowych i handlowych, wspierających nowe, scentralizowane rządy. Inni stracili wpływy i z czasem odeszli w zapomnienie.
Transformacja i upadekRód Murakami, choć zrezygnował z działalności pirackiej, utrzymał swoje morskie tradycje. Część członków rodu została wcielona do regionalnych struktur militarnych jako straż przybrzeżna lub przewodnicy morscy. Przykładowo potomkowie Murakami brali udział w ochronie japońskich delegacji dyplomatycznych, takich jak koreańskie misje z państwa Choseon, które przemierzały Seto Naikai. Jednak niektórzy z Murakami nie przetrwali tych zmian i zniknęli z kart historii, przegrywając walkę z nowym, scentralizowanym porządkiem Toyotomiego.

Na wyspie Innoshima do dziś kultywuje się tradycyjny taniec Horaku (奉楽舞, Horaku-mai), który dawniej był wykonywany przez Murakami, aby błagać bóstwa o zwycięstwo na morzu. Ten rytualny taniec łączy w sobie duchowość i morską historię regionu.
Ruiny zamków, takich jak te na Noshimie czy Innoshimie, nadal są widoczne, przypominając o strategicznej potędze Murakami. Świątynia Oyamazumi-jinja, do której Murakami dedykowali swoje wiersze, pozostaje miejscem pielgrzymek i symbolem ich kulturowego wkładu.

Na wyspach Geiyo wzniesiono pomniki upamiętniające Murakami, takie jak rzeźby przedstawiające ich liderów i floty. Szczególną popularnością cieszy się posąg Tsuruhime, nazywanej „Joanną d’Arc Japonii” która walczyła u boku Murakami.
Elementy historii Murakami pojawiają się w seriach takich jak „One Piece”, gdzie piraci przedstawiani są jako charyzmatyczni bohaterowie o wyjątkowych zdolnościach (choć bliżej tej serii do piratów z południa - wakou). Jest też i film: "Setouchi Kaizoku Monogatari". Z kolei w grach takich jak „Total War: Shogun 2” gracze mogą walczyć i zawiązywać sojusze z frakcjami piratów Murakami.

Dziedzictwo Murakami nadal żyje w lokalnych tradycjach, takich jak taniec Horaku, i w pamięci miejsc, które kiedyś kontrolowali. Ich wyspy, świątynie i ruiny zamków przypominają o czasach, gdy ród ten rządził wodami Seto Naikai, a ich imię budziło respekt wśród żeglarzy i wojowników.
Murakami byli nie tylko władcami mórz, ale także ludźmi, którzy rozumieli, że prawdziwa potęga nie tkwi jedynie w sile militarnej, lecz w zdolności do tworzenia porządku w chaosie – czyli w sprawnej administracji.

未開 ソビエライ
未開 ソビエライ
Pasjonat kultury azjatyckiej z głębokim uznaniem dla różnorodnych filozofii świata. Z wykształcenia psycholog i filolog - koreanista. W sercu programista (gł. na Androida) i gorący entuzjasta technologii, a także praktyk zen i mono no aware. W chwilach spokoju hołduje zdyscyplinowanemu stylowi życia, głęboko wierząc, że wytrwałość, nieustający rozwój osobisty i oddanie się swoim pasjom to mądra droga życia. Autor książki "Silne kobiety Japonii" (>>zobacz)
"Najpotężniejszą siłą we wszechświecie jest procent składany." - Albert Einstein (prawdopodobnie)
___________________
Chcesz się podzielić swoimi przemyśleniami czy uwagami o stronie lub apce? Zostaw nam wiadomość, odpowiemy szybko. Zależy nam na poznaniu Twojej perspektywy!